Άρχισε η αναδιάταξη της Δύσης

Tου Μάκη Ανδρονόπουλου

Τέσσερις βασικές γεωπολιτικές δυναμικές φαίνεται να είναι σε εξέλιξη παγκοσμίως.

Η πρώτη εκπορεύεται από τις ΗΠΑ, όπου πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει θέσει σε εφαρμογή, μετά την επανεκλογή του, ένα πολυδιάστατο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα  αναδιάρθρωσης της αμερικάνικης οικονομίας, αλλά και ανάταξης της αμερικανικής επιρροής.

Η δεύτερη προέκυψε από την κρίση χρέους της ευρωζώνης που έδωσε την ευκαιρία να μετατρέψει η Γερμανία την γεωοικονομική της ισχύ σε πολιτική, μετατρέποντας τον ευρωπαϊκό Νότο σε προτεκτοράτο.

Η τρίτη δυναμική σχετίζεται με την ραγδαία οικονομική επέκταση της Κίνας στην Αφρική, τη Νότια Αμερική και σύντομα στην Ευρώπη.

Η τέταρτη δυναμική είναι ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος που πυροδότησε η παγκοσμιοποίηση με την ανάδυση νέων διεθνών παικτών στην παγκόσμια σκακιέρα φαίνεται να παίρνει μια νέα τροπή με την ταχεία λουμπενοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της μεσαίας τάξης στη Δύση, που δημιουργεί ένα νέο υποκείμενο το οποίο είτε οδηγείται στη ριζοσπαστικοποίηση, είτε φασιστοποιείται. Παράλληλα, οι αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις, κυρίως στην Ασία, αλλά και ο ισλαμικός κόσμος μοιάζουν να έχουν εισέλθει σε μια φάση αποστασιοποίησης και αμφισβήτησης του δυτικού πολιτισμικού μοντέλου, καθώς οι βασικές του αξίες έχουν καταρρεύσει (ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία, κοινωνικό κράτος κλπ).

Μέσα στο κλίμα αυτό της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας, πολλοί παρατηρητές καταγράφουν σοβαρή άνοδο της εντροπίας του συστήματος στη Δύση και διατυπώνουν φόβους για το ενδεχόμενο κοινωνικών εκρήξεων, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων θα είναι η τυφλή βία και ο κοινωνικός μηδενισμός. Την αίσθηση αυτή συμμερίζονται τα περισσότερα δυτικά υποσυστήματα εξουσίας (με εξαίρεση ίσως τη γερμανική κυβέρνηση) που αντιλαμβάνονται ότι οι μάζες έχουν πιεστεί υπερβολικά από τις αλλεπάλληλες  κρίσεις, τη λιτότητα και την ανεργία και ότι κάπως πρέπει να αποσυμπιεστούν  για να αποφευχθεί μια ανεξέλεγκτη κοινωνική έκρηξη.  Είναι χαρακτηριστικό ότι  οι αμερικανικές υπηρεσίες εξέταζαν το ενδεχόμενο η τρομοκρατική ενέργεια της Βοστώνης να ήταν ζήτημα καθαρά εσωτερικό, πριν αποκαλυφθούν οι πραγματικοί δράστες.

Μόλις πριν λίγες εβδομάδες οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών του G-20, που συμμετείχαν στην εαρινή Σύνοδο στην Ουάσινγκτον, εκτίμησαν ότι η παγκόσμια οικονομία απέφυγε τους μεγάλους κινδύνους που την απειλούσαν κατά το 2012, αλλά η οικονομική ανάκαμψη που καταγράφεται διεθνώς είναι ακόμη εμφανώς άνιση, γεγονός που ανησυχεί ιδιαίτερα το ΔΝΤ.

Η προειδοποίηση της γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι οι ασύμμετροι ρυθμοί ανάπτυξης φέρνουν νέες χρηματοοικονομικές ανισορροπίες, που θα καταλήξουν σε μια νέα κρίση, ήταν ξεκάθαρη και δραματική. Ο κόσμος, είπε, είναι μοιρασμένος σε τρεις ομάδες: στις χώρες που  πάνε καλά, σε αυτές που διορθώνονται και σε εκείνες που παραμένουν προβληματικές.

Τα συστήματα εξουσίας στη Δύση που υπηρέτησαν πιστά τον μονεταρισμό και το νεοφιλελευθερισμό, βρίσκονται σήμερα αντιμέτωπα με στρατιές ανέργων, με το κοινωνικό κράτος να έχει καταρρεύσει και τα κρατικά θησαυροφυλάκια γεμάτα με χρέη και ομόλογα με φθίνουσα αξία. Για να ανταπεξέλθουν στην πίεση της πραγματικότητας που δημιούργησαν διολισθαίνουν με επιταχυνόμενο ρυθμό στον αυταρχισμό και στην συστηματική «κατάσταση εξαίρεσης» από το δημοκρατικό «κεκτημένο».

Η αντεπίθεση των πολιτικών: Η λιτότητα και η υπερφορολόγηση των μαζών έχει φθάσει στο όριο απόδοσής της και ως εκ τούτου, ο πρώτος στόχος των πολιτικών που επιδιώκουν μέσα στην κρίση να επανακτήσουν το πολιτικό και κοινωνικό τους κύρος, είναι το μαύρο αφορολόγητο χρήμα, είτε αυτό προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες (λαθρεμπόριο όπλων, ναρκωτικών, πορνείας κλπ) είτε από διαφθορά, μίζες, υπερτιμολογήσεις. Φαίνεται λοιπόν ότι έχει ξεκινήσει σε Ευρώπη και Αμερική μια προσπάθεια να ελεγχθεί η ρευστότητα που είναι «παρκαρισμένη» στους φορολογικούς παραδείσους και στις offshore εταιρείες. Αυτή η καμπάνια ευνοεί τόσο την ανανέωση του πολιτικού προσωπικού, όσο και της λίστας των υπερπλουσίων. Ο Ομπάμα προεκλογικά, όταν έκανε λόγο για το κτίριο Ugland House στα νησιά Κέιμαν που αποτελεί την έδρα για πάνω από 12.000 εταιρείες.  

Η διεθνής κοινοπραξία δημοσιογράφων Offshore Leaks που έβαλε πρόσφατα στο χέρι 2,5 εκατ. έγγραφα από offshore εταιρείες υπολόγισε το μαύρο κεφάλαιο σε 32 τρισεκ. δολάρια, ενώ η μη κυβερνητική οργάνωση Tax Justice Network εκτιμά ανάμεσα σε 16 με 25 τρισεκ. ευρώ τα κεφάλαια που είναι κατατεθειμένα σε ανώνυμους λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους. Διαφαίνεται λοιπόν, μετά την εκκαθαριστική επιχείρηση της Κύπρου και το δόγμα Ντέιζελμπλουμ, ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα και οι υπό πτώχευση τράπεζες θα λειτουργήσουν σαν τις «μαύρες τρύπες» του διαστήματος και θα απορροφήσουν τα πάντα, καταθέσεις στις τράπεζες, φορολογικούς παραδείσους, offshore εταιρείες και μαύρο χρήμα. Το μέτωπο αυτό του παγκόσμιου οικονομικού πολέμου, στο οποίο ενεπλάκη η Ρωσία μπορεί να ενεργοποιήσει ποικίλα γεωπολιτικά σύνδρομα, επισημαίνουν ορισμένοι παρατηρητές. Έτσι, με ένα hair cut 50% στο μαύρο χρήμα όπου κι αν βρίσκεται και μια φορολόγησή του της τάξεως του 45%, πολλά δημοσιονομικά ζητήματα θα λυθούν, ενώ θα καταγραφεί μία στρατηγική νίκη κατά του … εγκλήματος, που θα καρπωθούν οι επίσημες συστημικές δυνάμεις.

Ο ψυχρός πόλεμος ΗΠΑ-Γερμανίας: Εδώ έχουμε ταυτόχρονα την έκφανση ενός άλλου άτυπου ψυχρού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας για τηνεπικυριαρχία στην Ευρώπη, πόλεμος που τελεί υπό έξαρση και στον οποίο συμμετέχουν οι πρόθυμοι των δύο μερών. Η τρικομματική της Ελλάδας έχει ταχθεί με τις δυνάμεις που πρόσκεινται στο Βερολίνο.

Συνεπώς, δεν είναι τυχαίο που όταν η Αυστρία δήλωσε ότι θα διαπραγματευθεί μαζί με το Λουξεμβούργο την άρση του τραπεζικού απορρήτου» για τους ξένους που είναι κάτοχοι λογαριασμού στο έδαφός της, «επιτέθηκε» στη Βρετανία κατηγορώντας τη για νησί-πλυντήριο. Στη συνέχεια, οι Financial Times αντεπιτέθηκαν γράφοντας πως «αν οι Παρθένες Νήσοι είναι η έδρα των περισσότερων offshore εταιριών, η Ολλανδία παίρνει τον τίτλο του μεγαλύτερου «πλυντηρίου» χρήματος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Επίσης, δεν είναι λοιπόν τυχαίο που αναζωπυρώθηκε η βεντέτα  Τζακ Λιου, του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών με τον Γερμανό συνάδελφό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, για τα θέματα της κρίσης και της λιτότητας κατά τη σύνοδο του G20 στην Ουάσιγκτον. O Τζακ Λιου μαζί με εκπροσώπους του ΔΝΤ ζήτησαν για ακόμη μια φορά από τη Γερμανία να αναλάβει μεγαλύτερες ευθύνες για την επίλυση της ευρωπαϊκής κρίσης και τόνισαν ότι η πολιτική που ακολουθείται τους «εκνευρίζει σφόδρα». Ο Σόιμπλε οργισμένος αντιγύρισε λέγοντας ότι οι ΗΠΑ είναι εκείνες που πρέπει να πάρουν ως παράδειγμα τα όσα συμβαίνουν στην ευρωζώνη. Το Spiegel έκανε λόγο για «όργιο φωνασκιών». Το σίγουρο είναι ότι η ατάκα του Τζακ Λιού ήταν μια έκφραση που υποδεικνύει ότι η αυτοκρατορική υπομονή εξαντλείται, γεγονός που πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του το Βερολίνο. Το partners in leadership που είχε πει κάποτε ο Μπους σημαίνει συμμετοχή στο κόστος, όχι αυτονόμηση…

Και για να μην έχουν αμφιβολία ορισμένοι για το ποιος κάνει κουμάντο, οι G-20 ενέκριναν την «νέα πολιτική που ακολουθεί η Ιαπωνία από τα τέλη του 2012, της πιο έντονης ποσοτικής ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία, την οποία θεωρούν ως μέτρο

αντιμετώπισης των αρνητικών επιπτώσεων που συνεπάγεται ο αρνητικός πληθωρισμός και όχι ως πολιτική που επιδιώκει την έμμεση υποτίμηση του γιεν. Σχετικά με αυτό το θέμα ο υπουργός οικονομικών της Ιαπωνίας δήλωσε ότι η νέα οικονομική πολιτική της χώρας του έχει ως στόχο να διατηρήσει την αξιοπιστία της ιαπωνικής οικονομίας στις διεθνείς αγορές και να αποτρέψει μια ενδεχόμενη άνοδο των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων… Οι G20 δεν παράλειψαν να τονίσουν ότι οι πλεονασματικές χώρες θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη με τη συμβολή  και της εγχώριας ζήτησης στις οικονομίες τους (όχι μόνο με τις καθαρές εξαγωγές)».

Η ενσωμάτωση της Ρωσίας στη Δύση: Ο Ομπάμα επιχειρεί την επανεπιβεβαίωση του αμερικανικού imperium με την εμβάθυνση, τη διεύρυνση και τη «δημοκρατικοποίηση» της Δύσης. Τρία είναι τα συστατικά αυτού του εγχειρήματος: 

Πρώτον, η δημιουργία ζώνης ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ των ΗΠΑ και της Ε.Ε., δηλαδή στην κατάργηση των δασμών και των ποσοστώσεων, η οποία θα ανατάξει γεωοικονομικά και γεωπολιτικά τον ατλαντικό χώρο, σε αντιστάθμισμα της μεταφοράς του παγκόσμιου κέντρου βάρους στην Ασία. Παράλληλα, θα αναζωογονηθεί το ΝΑΤΟ ως προβολή της στρατιωτικής ισχύος της Δύσης. Δεύτερον, φαίνεται ότι επιχειρείται η πλήρης ενσωμάτωση της Ρωσίας και της Τουρκίας στο δυτικό σύστημα, όπως πρότεινε ο Zbigniew Brezinski στο βιβλίο του «Strategic Vision: America and the Crisis of Global Power».  Αυτό φάνηκε τόσο με την εντολή Ομπάμα προς το Τελ Αβίβ «βρείτε τα με την Άγκυρα», όσο και με το πρόσφατο ταξίδι του Τζον Κέρι στη Μόσχα, όπου οι Αμερικανοί πρότειναν την από κοινού επίλυση του Συριακού, του Μεσανατολικού και την από κοινού απόλαυση των αγορών που θα προκύψουν από την αναδιάταξη του χώρου μεταξύ Ραμπάτ και Βελουχιστάν… στο πλαίσιο μιας περιόδου στενής συνεργασίας που θα οδηγήσει στο μέλλον στην ομογενοποίηση του βορείου τόξου που θα ανοίγει στην Αλάσκα και θα κλείνει στο Βλαδιβοστόκ και το Τόκυο (ΣΣ: εδώ, στο Τόκυο, αργότερα ίσως προκύψει ένα ερωτηματικό).  

Τρίτον, ο Ομπάμα –και δικαίως- επιφυλάσσει για την Ουάσιγκτον τον ρόλο του προέδρου του ΔΣ, όπου οι υπόλοιποι παίκτες (Ρωσία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Τουρκία και άλλες εσωτερικές ομαδοποιήσεις) θα διαγκωνίζονται για τη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου…

Πηγή: http://makisandronopoulos.blogspot.gr/ 

ΕΛΛΑΣ, ΕΛΛΗΝΩΝ, ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ!

Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ. ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΘΕΣΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ!

Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Ολόκληρη η ελληνική κοινωνία παρακολουθεί την άνιση, σκληρή σύγκρουση ανάμεσα στην κυβέρνηση της εσωτερικής τρόικα ΝΔ- ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ και τους «ελεύθερους επιστρατευμένους» εκπαιδευτικούς. Είναι μια σύγκρουση που αφορά κάθε εργαζόμενο και υποχρεώνει κάθε πολίτη- ιδιαίτερα όσους έχουν την πολυτέλεια του δημόσιου λόγου- να επιλέξει στρατόπεδο. Όχι μόνο γιατί το πρόβλημα της Παιδείας αφορά κάθε λαϊκή οικογένεια, αλλά και γιατί αυτό που διακυβεύεται, πέρα από τα μορφωτικά δικαιώματα των παιδιών και τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, είναι η ίδια η Δημοκρατία, ή μάλλον ό,τι έχει απομείνει από αυτήν. Σε αυτές τις συνθήκες, η σιωπή είναι συνενοχή και η τακτική «Πόντιου Πιλάτου», του στιλ «ας αποφασίσουν, αλλά με ευθύνη, οι εκπαιδευτικοί», είναι άξια μόνο για πολιτικές ανεμοδούρες, υποτελείς των εταιρειών δημοσκοπήσεων, που δεν δικαιούνται να φαντασιώνονται τους πολιτικούς ηγέτες.

Είναι ξεκάθαρο ότι η σύγκρουση μεθοδεύτηκε συνειδητά, εδώ και πολύ καιρό από την κυβέρνηση, με τη βοήθεια των Γερμανών γκαουλάιτερ που έχουν στρατοπεδύσει σε κάθε υπουργείο, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία του ψυχολογικού πολέμου. Έστρεψαν το βαρύ πυροβολικό τους εναντίον του δημοσίου σχολείου, καταδικάζοντας σε απολύσεις χιλιάδες εκπαιδευτικούς, παραμονές πανελλαδικών εξετάσεων. Κυνικά και ανερυθρίαστα, μετέτρεψαν τους μαθητές- υποψηφίους σε «ανθρώπινες ασπίδες» τους, για να εμποδίσουν τους εκπαιδευτικούς να αντιτάξουν το μόνο αμυντικό όπλο που (υποτίθεται ότι) τους έχει απομείνει, το δικαίωμα στην απεργία και στη μαζική, ειρηνική, δημοκρατική διεκδίκηση.

Στην προσπάθειά τους αυτή, βρήκαν πρόθυμους συμμάχους τα μεγάλα δημοσιογραφικά συγκροτήματα και τα ασπόνδυλα φερέρωνά τους. Που ήταν ο πόνος όλων αυτών για «την αγωνία των παιδιών» όταν αυτά τα παιδιά πάγωναν έναν ολόκληρο χειμώνα χωρίς πετρέλαιο, λιποθυμούσαν στο προαύλιο λόγω υποσιτισμού, έκαναν μαθήματα, με χιόνι- με λιοπύρι, σε κοντέιντερ, ή πέρναγαν μια ολόκληρη χρονιά χωρίς να διδαχθούν ούτε μια ώρα Φυσική λόγω έλλειψης καθηγητή; Πόσο θράσος πρέπει να έχουν όλοι αυτοί για να κουνάνε επιτημητικά το δάχτυλο και να επισείουν τη Δαμόκλειο Σπάθη της αξιολόγησης σε επιστήμονες που έφαγαν πέντε χρόνια στα πανεπιστημιακά έδρανα, υπηρέτησαν για χρόνια αναπληρωτές αντί γλίσχρης αμοιβής στις εσχατιές της Ελλάδας, πέρασαν καινούργιες εξετάσεις επιλογής από τον ΑΣΕΠ κι άρχισαν να κάνουν οικογένεια στα 40 και στα 45 τους με κουτσουρεμένο μισθό 850 ευρώ;

Το πιο ανησυχητικό, είναι ότι το σύμπλεγμα ολιγαρχίας- κυβέρνησης- μεγάλων συγκροτημάτων του Τύπου ερεθίζει συστηματικά τα πιο αντιδραστικά, ζωώδη ένστικτα ενός κυνηγημένου και ζαλισμένου από τα απανωτά χτυπήματα πλήθους. «Γιατί να μην τους απολύσει κι αυτούς, αφού απέλυσαν κι εμένα; Γιατί να μη δουλεύουν περισσότερο, για πιο λίγα, αφού το ίδιο ισχύει με τους περισσότερους»; Θέλουν να μας φέρουν όλους στην κατάσταση αποκτήνωσης που περιγράφει το πικρό «ανέκδοτο»: Μια φορά κι έναν καιρό, ο Θεός εμφανίστηκε μπροστά σε έναν μνησίκακο άνθρωπο και του είπε: «Θα σου κάνω ό,τι δώρο θέλεις, να ξέρεις όμως πως, ό,τι κάνω σε σένα, θα το κάνω στο διπλάσιο για τον γείτονά σου». Κι εκείνος, αφού έξυσε το κεφάλι του, το σκέφτηκε από δω, το σκέφτηκε από κει, στο τέλος απάντησε: «Θέλω να μου βγάλεις... το ένα μάτι»!

Πάνω σ' αυτή την αποτρόπαια λογική- αφού δεν μπορώ να τα βάλω με τους ισχυρούς εχθρούς μου, ας τα βάλω με τον διπλανό μου- αυτή τη λογική που μετατρέπει τα θύματα της κρίσης σε ανθρώπινη σκόνη, είναι που στηρίζεται ο κοινωνικός και πολιτικός φασισμός, σε όλες τις εκφράσεις του. Κι έχουν βαρύτατη ευθύνη όσοι καλλιέργησαν και καλλιεργούν τη νοοτροπία του «κοινωνικού αυτοματισμού», με πρώτους διδάξαντες του αξιωματούχους του ΠΑΣΟΚ, τύπου Ρέππα και άξιους συνεχιστές τους θεσμολάγνους της κατ' όνομα Δημοκρατικής Αριστεράς, που έχουν καταντήσει θλιβερή τσόντα ενός αδίστακτου, απολυταρχικού κράτους εκτάκτου ανάγκης. Μικρά, άβουλα ανθρωπάκια, που δεν ενοχλούνται καθόλου να συμμετέχουν σε μια κυβέρνηση που έχει για γενικό γραμματέα του υπουργείου Δημόσιας Τάξης (συγγνώμη, ήθελα να πω ΠΡΟστασίας του Πολίτη) έναν βασιλικό επίτροπο της χούντας, που έστελνε στη φυλακή αγωνιστές της αντιδικτατορικής πάλης, σαν τον Στέλιο Νέστορα. Σε μια κυβέρνηση που έχει επιστρατεύσει «μέχρι νεωτέρας» τρεις κλάδους εργαζομένων μέσα σε οκτώ μήνες- στην περίπτωση των εκπαιδευτικών, μάλιστα, προτού καν λάβουν απόφαση.

Το τραγικά θλιβερό σ' αυτή την υπόθεση είναι η πολιτική παράλυση, στην καλύτερη των περιπτώσεων, της επίσημης Αριστεράς και η προδοτική στάση των μεγάλων συνδικαλιστικών οργανώσεων. Στην Ισπανία, αυτές τις μέρες, ξεσηκώθηκε ολόκληρη η εκπαιδευτική κοινότητα, από τα δημοτικά μέχρι τα πανεπιστήμια, ενάντια στα μέτρα λιτότητας της συντηρητικής κυβέρνησης Ραχόι. Τα μισά σχολεία δεν λειτούργησαν γιατί απεργούσαν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές τους, τα άλλα μισά γιατί έκαναν κατάληψη οι μαθητές και οι γονείς. Όλα τα συνδικάτα και όλα τα κόμματα της Αριστεράς, παρά τις διαφορές και τις διασπάσεις τους, βρέθηκαν στο ίδιο χαράκωμα. Πόσο μικροαστική, μικροϊδιοκτησιακή τύφλωση πρέπει να μας χαρακτηρίζει σ' αυτή τη ρημάδα τη χώρα, όταν δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε για το στοιχειώδες, την ώρα που το βαρύ πυροβολικό του αντιπάλου μας γαζώνει;

Προς τιμήν τους, η ριζοσπαστική, αντικαπιταλιστική Αριστερά στους χώρους εκπαίδευσης, ο βασικός συνδικαλιστικός όγκος του ΣΥΡΙΖΑ και ένα σημαντικό τμήμα της βάσης του ΠΑΜΕ βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή μπροστά, καλλιεργώντας το πνεύμα της αντίστασης και της ανυπακοής, που θα μπορούσε να μετατραπεί σε συντεταγμένο, νικηφόρο αγώνα αν είχε βρει την αμέριστη στήριξη των μεγάλων αριστερών κομμάτων και των συνδικαλιστικών ομοσπονδιών. Αντί γι αυτό, είδαμε από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μια ηττοπαθή, απολογητική γραμμή και τη συνηθισμένη του, παραλυτική πολυφωνία. Ακόμη χειρότερα, το ΚΚΕ εμφανίστηκε ως «Αριστερά της ευθύνης», αποσπώντας τα εύσημα του αστικού Τύπου και της ΔΗΜΑΡ, καθώς πήρε ευθύς εξ αρχής θέση εναντίον της απεργίας διαρκείας. Την περασμένη Κυριακή, η κατάπτυση απόφαση της κυβέρνησης για επιστράτευση δεν υπήρχε καν στην πρώτη σελίδα του «Ριζοσπάστη». Και οι συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, που δεν χάνουν (και σωστά) ευκαιρία να κατακεραυνώσουν τον κυβερνητικό συνδικαλισμό, ψήφισαν μαζί του στην ΑΔΕΔΥ μια απόφαση- πισώπλατο χτύπημα, εμποδίζοντας τη συσπείρωση δυνάμεων την κρίσιμη ημέρα που θα ανοίξουν τα εξεταστικά κέντρα.

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι Γενικές Συνελεύσεις των εκπαιδευτικών βρίσκονταν σε εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση, το μεγάλο ρήγμα που άνοιξε θα παραμείνει ενεργό- και τώρα, και με την έναρξη της καινούργιας εκπαιδευτικής χρονιάς. Μια νέα περίοδος κοινωνικών συγκρούσεων βρίσκεται, πιθανόν, μπροστά μας- στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Σ' αυτή τη μάχη, θα κριθούμε όλοι. Όσοι νομίζουν ότι θα μπορέσουν να αποφύγουν την αδυσώπητη «αξιολόγηση» των ίδιων των εργαζομένων, θα διαπιστώσουν σύντομα ότι έκαναν ένα τεράστιο λάθος.

Τρίτη 14 Μαΐου 2013.

ΕΘΝΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΑΔΙΠΛΩΣΗ

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

Το τελευταίο διάστημα με αφορμή τα γεγονότα στην Κύπρο έχουν ενταθεί οι συζητήσεις για το μέλλον του ενιαίου νομίσματος-ευρώ. Όλο και περισσότερες φωνές ακούγονται για την έξοδο από την ευρωζώνη και την ανάγκη επιστροφής στο εθνικό νόμισμα. Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε εξ’ αρχής ότι για την Αριστερά μια τέτοια επιλογή συνδέεται άμεσα με την εφαρμογή μιας γενικότερης πολιτικής προοδευτικής εξόδου από την κρίση από μια αριστερή κυβέρνηση που έχει στον ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική.
 
Ωστόσο στο συγκεκριμένο «σχέδιο» υπάρχουν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις όχι μόνο από τις δυνάμεις του συστήματος αλλά και από διαφορετικές πλευρές του χώρου της ευρύτερης Αριστεράς, οι οποίες εκδηλώνονται είτε με την υποβάθμιση της σημασίας του εθνικού νομίσματος, είτε με την επίκληση κινδύνων για ανταγωνιστικές υποτιμήσεις νομισμάτων, εθνική αναδίπλωση, εθνικό απομονωτισμό, είτε αναφέρονται σε λογικές διαχείρισης του συστήματος, με αποτέλεσμα τελικά την παραμονή εντός ορίων της ευρωζώνης και προβολή της αντίληψης για ανατροπή των κυρίαρχων πολιτικών με άλλες χώρες και λαούς για επαναθεμελίωση του «ευρωπαϊκού οράματος» με όρους λαών και εργαζόμενων.  
Έχει σημασία το νόμισμα και ποια τα όρια του;
Στην οικονομική επιστήμη υπάρχει μια χρόνια διαμάχη μεταξύ διαφόρων σχολών οικονομικής σκέψης για τη σημασία ή μη του χρήματος (money does or doesn’t matter;) Μαρξιστές, κεϋνιανοί, μετα-κεϋνσιανοί λένε ότι έχει σημασία, ενώ νεοκλασικοί, νεοφιλελεύθεροι κά ότι βασικά δεν έχει.! Μια παρόμοια συζήτηση εμφανίζεται τελευταία και με το εθνικό νόμισμα. Αν το τελευταίο κατανοείτε με όρους «χρώματος» (εξωτερική εμφάνιση), ίσως δεν έχει σημασία. Για παράδειγμα το εθνικό νόμισμα της Ρωσίας πάντα ήταν το ρούβλι (επί Τσάρου, επί Σοβιετικής Ένωσης και επί Πούτιν). Ωστόσο με όρους οικονομικής λειτουργίας σηματοδοτούσε διαφορετική νομισματική και συναλλαγματική πολιτική. Κατά συνέπεια το εθνικό νόμισμα δεν είναι δευτερεύον, αλλά κρίσιμο στοιχείο της εθνικής κυριαρχίας και σημαντικός μοχλός οικονομικής ρύθμισης, ενώ από ταξική άποψη, εξυπηρετεί πάντα τα γενικότερα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης.
Από αυτήν την άποψη η νομισματική πολιτική στα χέρια μιας αριστερής κυβέρνησης δεν είναι «υπολειμματικό μέγεθος», αλλά κρίσιμος μοχλός διεύθυνσης της οικονομίας και σημαντικό στοιχείο της αριστερής πολιτικής. Αν είχαμε μια υπερεθνική ένωση που λειτουργούσε με όρους ισότιμης συνεργασίας χωρών και λαών, τότε ίσως δεν θα υπήρχε πρόβλημα για την υπερεθνική νομισματική πολιτική. Ωστόσο σε συνθήκες καπιταλιστικής ολοκλήρωσης (ΕΕ και Ευρωζώνης), όπου κυρίαρχο ενοποιητικό στοιχείο είναι η ισχύς και ο ανταγωνισμός μεταξύ κρατών, αποκτά μεγάλη σημασία ποιος χαράζει την νομισματική και συναλλαγματική πολιτική.
Στην περίπτωση μιας αριστερής κυβέρνησης, η απουσία ελέγχου στο νόμισμα περιορίζει τη δυνατότητα εφαρμογής της αριστερής οικονομικής πολιτικής. Η εμπειρία της Κύπρου και ο εκβιασμός της ΕΚΤ (εφαρμογή των αποφάσεων του Eurogroup ή διακοπή ρευστότητας στις τράπεζες), δείχνει τον ανισότιμο χαρακτήρα των σχέσεων και την αποτελεσματικότητα των εκβιασμών. Άρα η σύγκρουση με τις επιλογές της ευρωζώνης φέρνει στο προσκήνιο την ανάκτηση ελέγχου της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής και την αναγκαιότητα επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, καθώς επίσης ανάκτηση του ελέγχου όλων των «εργαλείων» ρύθμισης και πρώτα απ’ όλα της δημοσιονομικής πολιτικής (πολιτικής κρατικού προϋπολογισμού) που με το «δημοσιονομικό σύμφωνο» έχει περάσει πλέον στην ευρωζώνη.
Ωστόσο σε μια τέτοια επιλογή, εκφράζονται επιφυλάξεις όχι μόνο από τις δυνάμεις του «κατεστημένου» αλλά και από μερίδα διανοουμένων της αριστεράς. Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι μια γενικευμένη επιστροφή στα εθνικά νομίσματα θα οδηγήσει σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις και τελικά χαμένοι θα είναι οι εργαζόμενοι. Άρα είναι προτιμότερη η παραμονή στο ευρώ και αγώνας με άλλες χώρες, ιδιαίτερα του Ευρωπαϊκού Νότου, για γενικότερες αλλαγές στο σύνολο της ευρωζώνης. Όμως ο ισχυρισμός αφήνει αναπάντητα ορισμένα ερωτήματα. Κατ’ αρχήν με την παραμονή στην ευρωζώνη, η επιδείνωση της κατάστασης των εργαζόμενων με το Μνημόνιο κλπ, είναι δεδομένη. Άρα στην ουσία δεν «κερδίζουμε» τίποτα. Μάλιστα με την «εσωτερική υποτίμηση», το βάρος ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μεταφέρεται στους μισθούς και στις συντάξεις, χωρίς να ενισχύεται ουσιαστικά. Για παράδειγμα η τιμή ενός προϊόντος των 10 € με μια υποτίμηση μισθών κατά 50% θα μειωθεί μόλις στο 9,25 € (το εργατικό κόστος κατά μέσο όρο στην ελληνική βιομηχανία είναι 15%), ενώ αν είχαμε εθνικό νόμισμα με «εξωτερική υποτίμηση» κατά 30%, η τιμή θα κατέβαινε στα 7 € στην εγχώρια και στην εξωτερική αγορά, με πολύ μικρές απώλειες στους μισθούς και συντάξεις.
Δεύτερον, πού στηρίζεται ο ισχυρισμός ότι επιστροφή στα εθνικά νομίσματα οδηγεί σε ατέρμονες ανταγωνιστικές υποτιμήσεις; Οι διακυμάνσεις των νομισμάτων δεν αποτελούν αυθαίρετες επιλογές αλλά «εν τέλει» έχουν ως άξονα αναφοράς το επίπεδο ανταγωνιστικότητας των οικονομιών και βαθύτερα το νόμο της αξίας. Πριν την εισαγωγή του ευρώ, οι νομισματικές διακυμάνσεις στις χώρες της ΕΕ κυμαίνονταν σε ελεγχόμενα όρια στα πλαίσια της Ecu (ευρωπαϊκής λογιστικής μονάδας). Τα ισχυρά νομίσματα (πχ. μάρκο) είχαν τάση ανατίμησης, ενώ τα αδύναμα (πχ. δραχμή) σταδιακής υποτίμησης σε ένα εύρος +/- 2,5%. Άρα δεν υπήρχαν φαινόμενα ανταγωνιστικών υποτιμήσεων. Σήμερα ακόμα και σε χώρες εκτός ευρωζώνης (πχ χώρες G-20), δεν παρατηρούνται φαινόμενα «νομισματικού πολέμου», παρ’ ότι οι νομισματικές διακυμάνσεις είναι εντονότερες.
Ένα τρίτο ερώτημα συνδέεται με την ασύμμετρη ωρίμανση των συνθηκών κατάκτησης της εξουσίας από τις αριστερές δυνάμεις στις χώρες της ευρωζώνης. Τι θα πρέπει άραγε να κάνει μια αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα; Να περιμένει με «το όπλο παρά πόδα» μέχρι να δημιουργηθούν αριστερές κυβερνήσεις σε όλες τις άλλες χώρες; Η κυβέρνηση Χριστόφια στην Κύπρο αυτό έκανε. Περίμενε πέντε χρόνια και είδαμε τα αποτελέσματα. Μια τέτοια επιλογή οδηγεί πρακτικά στην άρνηση της αριστερής πολιτικής. Αντίθετα αν προχωρήσει θα σταματήσει το βύθισμα της ελληνική κοινωνίας στην εξαθλίωση και ταυτόχρονα θα διευκολύνει τις διεργασίες ανατροπών στις άλλες χώρες της ευρωζώνης και συνολικά της ΕΕ. Μια τέτοια επιλογή είναι σε αντιστοιχία με τη δέσμευση ακύρωσης του Μνημονίου, άρνηση πληρωμής του χρέους με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους, κά όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Υπάρχει «αποχρών λόγος»;
Παρ’ όλα αυτά προκύπτει ένα ακόμα ερώτημα σχετικά με την πολιτική της «πάση θυσίας παραμονής στο ευρώ». Εκτός από την καθαρά υποκειμενική θεώρηση, χρειάζεται να δούμε αν υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις που ωφελούνται από την παραμονή στην ευρωζώνη. Ασφαλώς και υπάρχουν. Αν υπολογίσουμε ότι η ισοτιμία ευρώ-δολαρίου το 2000 ήταν 1:1 και σήμερα 1:1,36, σημαίνει ότι οι υλικές αξίες στη χώρα μας σε δολάρια είναι τεχνητά ανατιμημένες κατά 36%. Αν μάλιστα υπολογίσουμε την «πραγματική» ισοτιμία της δραχμής (από 1 ευρώ = 340,75 δρχ το 2002, σήμερα είναι περίπου 1 ευρώ = 600 δρχ), σημαίνει ότι με όρους ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, έχουμε μια «ευρω-φούσκα» (εικονικές ανατιμήσεις υλικών αξιών) που οι «έχοντες και κατέχοντες» προσπαθούν να τις κρατήσουν «πάση θυσία», ρίχνοντας στον Καιάδα μισθούς, συντάξεις, κοινωνικές δαπάνες, δημόσια περιουσία και κάθε μορφής πλούτου σε βάρος εργαζόμενων και λαϊκών στρωμάτων. Η μετάβαση στο εθνικό νόμισμα θα επιφέρει αναπόφευκτα διόρθωση στην «ευρω-φούσκα» αξιών και οι «κατέχοντες» θα χάσουν μέρος από όσα κέρδισαν «τεχνητά» την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Η κρίση επιφέρει μεταξύ άλλων βίαιη επίλυση των δυσαναλογιών, αποκαθιστώντας έστω και προσωρινά το σύνολο των αξιών με το σύνολο των τιμών.!
Ριζοσπαστικό οικονομικό πρόγραμμα
Το κρίσιμο θέμα για μια αριστερή κυβέρνηση, δεν είναι διαχείριση της κρίσης με όρους συστήματος, αλλά αποκατάσταση των οικονομικών και κοινωνιών «αναλογιών», θέτοντας οριστικό τέρμα στο κερδοσκοπικό όργιο των αγορών και των κατόχων κεφαλαίου, σε όφελος της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας, έχοντας πάντα ως ορίζοντα τη σοσιαλιστική προοπτική. Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες αυτής της πολιτικής; Επιγραμματικά αναφέρουμε: Ακύρωση Μνημονίου, καταγγελία των δανειακών συμβάσεων και άρνηση πληρωμής του χρέους με στόχο τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους και το υπόλοιπο με ρήτρα ανάπτυξης. Αυτά σαν αφετηρία. Συνακόλουθα χρειάζεται εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση τραπεζικού συστήματος, αναλυτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, ριζική φορολογική μεταρρύθμιση, ενίσχυση αγοραστικής δύναμης μισθών και συντάξεων και κοινωνικών δαπανών, επαναφορά στο δημόσιο έλεγχο των ΔΕΚΟ και επέκταση τους σε στρατηγικούς τομείς, βαθύς εκδημοκρατισμός στη δημόσια διοίκηση και εφαρμογή εργατικού ελέγχου, πολυδιάστατη-ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική ισότιμων σχέσεων με όλες τις χώρες, κά. Πρόκειται για αφετηριακή δέσμη ριζοσπαστικών μέτρων που ανοίγουν το δρόμο στη σοσιαλιστική προοπτική, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις άλλες χώρες της ευρωζώνης και της ΕΕ.
Πολιτικές και κοινωνικές προϋποθέσεις
Όλα αυτά προϋποθέτουν έγκαιρη προετοιμασία σε προγραμματικό, πολιτικό και οργανωτικό επίπεδο, καθώς ψυχολογική προετοιμασία του λαού για συσπείρωση και δράση, ώστε να μη βρεθούμε «απροετοίμαστοι» στους εκβιασμούς της τρόϊκας και των κυρίαρχων ελίτ της ευρωζώνης. Κατά συνέπεια η ανάδειξη αριστερής κυβέρνησης, με σαφές πρόγραμμα και στόχους και συγκεκριμένο σχέδιο ριζοσπαστικών αλλαγών, πρέπει να συνοδεύεται από ανάπτυξη ισχυρού κινήματος Α-Α-Α (αντίστασης-ανατροπής-αλληλεγγύης), καθώς και από μέγιστη δυνατή συσπείρωση και κοινή δράση της Αριστεράς τόσο πριν όσο κυρίως μετά την ανάδειξη της αριστερής κυβέρνησης. Πρόκειται για εξαιρετικής σημασίας ζήτημα που αφορά όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς, προκειμένου να γίνει ανατροπή του Μνημονίου και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Επίσης μεγάλη έχει ο συντονισμός δράσης με τις άλλες αριστερές δυνάμεις στην Ευρώπη και ιδιαίτερα με τις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου.
Γιαυτό θεωρώ ότι εκδηλώσεις σαν τη σημερινή, που προωθούν την ιδέα της κοινής δράσεις, συμβάλουν στην κατάλληλη πολιτική και ψυχολογική προετοιμασία για τη μεγάλη ανατροπή που έρχεται και για την οποία όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς πρέπει να κάνουν ότι μπορούν προκειμένου να δικαιώσουμε τις θυσίες και τα οράματα των προηγούμενων γενιών και της σημερινής και πολύ περισσότερο της νέας γενιάς που πασχίζει να ξεφύγει από το σκοτεινό τούνελ της κρίσης, ελπίζοντας σε ένα φωτεινό και ελπιδοφόρο μέλλον.

*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών, μέλος Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ.