ΚΡΙΣΗ, ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΗΜΕΡΟ ΤΗΣ ΑΝΤΑΡΣΥΑ (27 & 28/10)

 

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

Η πρωτοβουλία διοργάνωσης του διήμερου με βασικό ερώτημα, «τι κάνουμε ως Αριστερά, ποια η διέξοδος», αποκτά εξαιρετική σημασία διότι φέρνει στο προσκήνιο το μέγα θέμα του διαλόγου και κοινής δράσης των φορέων της ριζοσπαστικής Αριστεράς, τουλάχιστον στα σημεία που υπάρχουν συγκλίσεις, αφήνοντας στο γόνιμο διάλογο και στη δοκιμασία του χρόνου τις διαφορετικές θεωρήσεις. Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ σε επτά σημεία.
Σημείο Πρώτο. Η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε μια επιταχυνόμενη διαδικασία συνειδητοποίησης ότι η απάντηση στην σημερινή κρίση βρίσκεται προς τα Αριστερά. Στρέφει το βλέμμα της, προσδοκά, ελπίζει, αλλά ακόμα δεν είναι σε «κίνηση», σε «αριστερό πολιτικό βηματισμό»! Αυτή η εξέλιξη είναι κατ’ αρχήν πολύ θετική και για πρώτη φορά, μετά από πολλές δεκαετίες, η Αριστερά καλείται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο, όχι μόνο κινηματικό που πάντα είχε παρουσία, αλλά σε κυβερνητικό επίπεδο.

Σημείο Δεύτερο. Η πολιτική της σημερινής κυβέρνησης (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ) και της «τρόϊκας» (ΕΕ - ΔΝΤ - ΕΚΤ), με το νέο «Μνημόνιο» και τις πολλαπλές δεσμεύσεις, δεν μπορούν να εξασφαλίσουν βιώσιμες λύσεις ακόμα και με όρους συστήματος, χωρίς να διακινδυνεύσουν γενικότερες ανατροπές σε εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Ακόμα κι αν ψηφίσουν το νέο «Μνημόνιο» η εφαρμογή του συνεπάγεται «τεκτονικούς σεισμούς» που θα σηματοδοτήσει ραγδαίες και απρόσμενες εξελίξεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ και συνολικά η Αριστερά, πρέπει άμεσα να αρθούν πολιτικά και οργανωτικά, στο ύψος των περιστάσεων. Να ετοιμαστούν για την πρόκληση που έρχεται.

Σημείο Τρίτο. Τι σημαίνει αυτή η «πρόκληση» σε πολιτικό επίπεδο; Ένα σαφές πολιτικό σχέδιο και τη συσπείρωση του λαού στην προώθηση του. Πολλοί ρωτούν: έχει ο ΣΥΡΙΖΑ τέτοιο σχέδιο και ειδικότερα εναλλακτικό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση; Πιστεύω ναι, τουλάχιστον για την αρχική φάση, για να ξεκινήσουμε, αφήνοντας ανοικτό μέχρι που θα φθάσουμε. Επιγραμματικά. Κατάργηση του «Μνημονίου» και εφαρμοστικών νόμων, Διαγραφή μεγαλύτερου μέρους του χρέους αξιοποιώντας τη στάση πληρωμών ως μοχλό πίεσης. Εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση των τραπεζών. Επιστροφή ιδιωτικοποιημένων ΔΕΚΟ στο δημόσιο και επέκταση τους σε στρατηγικούς τομείς. Πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης και αύξηση της απασχόλησης. Στήριξη αγοραστικής δύναμης μισθών-συντάξεων και προστασία λαϊκού εισοδήματος. Ριζική αλλαγή της δημοσιονομικής διαχείρισης με όρους ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Βαθιές αλλαγές στο χαρακτήρα της δημόσιας διοίκησης και λειτουργίες του κράτους. Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και ισότιμη συνεργασία με όλες τις χώρες, κά. Ωστόσο πολλοί ρωτούν. Αρκούν όλα αυτά για μια προοδευτική διέξοδο; Τι γίνεται με την ευρωζώνη και την ΕΕ;
Σημείο Τέταρτο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ως σύνολο τάσσεται κατά των πολιτικών που προωθεί η ευρωζώνη. Σταθερά απορρίπτει το Μνημόνιο και τις πολιτικές της εγχώριας και υπερεθνικής «τρόϊκας» και δεν προτίθεται να θυσιάσει την εναλλακτικό του σχέδιο στη λογική «της πάση θυσίας» παραμονής στην ευρωζώνη-ευρώ. Τέλος στρατηγικό του όραμα παραμένει ο σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία. Ωστόσο είναι αρκετά αυτά; Μπορούν να γίνουν ριζοσπαστικές αλλαγές και δη σοσιαλιστικές, με παραμονή στην ευρωζώνη και στην ΕΕ; Εδώ όντως υπάρχουν ελλείμματα στην εναλλακτική του πρόταση, παρ’ ότι από συνιστώσες του υπάρχουν εναλλακτικά πολιτικά «σχέδια». Ωστόσο οι ριζοσπαστικές «αιχμές» του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, ανοίγουν δρόμους ανατροπής, που το βάθος και η έκταση τους, θα εξαρτηθούν όχι μόνο από την βούληση της ηγεσίας του, αλλά και από τη δραστήρια παρέμβαση του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ και των κοινωνικών κινημάτων, καθώς και την παρέμβαση των άλλων δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς.
Σημείο Πέμπτο. Ειδικότερα η κατάργηση του «Μνημονίου», η παύση πληρωμών χρέους, η εθνικοποίηση των τραπεζών κά, είναι από τη φύση τους μέτρα ασύμβατα με την παραμονή στην ευρωζώνη και το ευρώ. Άρα εκ των πραγμάτων θα τεθεί θέμα εξόδου (είτε μας διώξουν, είτε φύγουμε), η οποία μπορεί να καταλήξει σε έξοδο ακόμα και από την ΕΕ. Κατά συνέπεια υπάρχει άμεση ανάγκη πολιτικής και οργανωτικής προετοιμασίας, μετάβασης στο εθνικό νόμισμα και την επεξεργασία συγκεκριμένης πολιτικής, ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα. Με άλλα λόγια υπάρχει ανάγκη ενός σαφούς «σχεδίου Β, συνέχεια του σχεδίου Α».!
Σημείο Έκτο. Όσον αφορά το θέμα του σοσιαλιστικού, παρ’ ότι κρίσιμο και «εν πολλοίς» επίκαιρο, δεν είναι καθαρό ούτε το προγραμματικό πλαίσιο ούτε και οι μορφές μετάβασης, τόσο από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς. Ασφαλώς σοσιαλιστικός μετασχηματισμός στα πλαίσια της ΕΕ είναι ανέφικτος, πολύ περισσότερο στα πλαίσια της ευρωζώνης. Κατά συνέπεια το ερώτημα της δυνατότητας σοσιαλιστικού μετασχηματισμού σε μια χώρα ή σε όλες μαζί τις χώρες της ΕΕ, καθώς και το περιεχόμενο των μετασχηματισμών, παραμένει ανοικτό. Ωστόσο η ανισόμετρη πολιτική ανάπτυξη του κινήματος κάνει περισσότερο ρεαλιστική την προοπτική ριζοσπαστικών αλλαγών σε μια, δύο, τρεις ή περισσότερες χώρες, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως «καταλύτης» γενικότερων ανατροπών σε ευρωπαϊκό και ευρύτερα διεθνές επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση η πάλη σε εθνικό επίπεδο αποκτά πρωταρχική σημασία, ενώ αναβαθμίζεται η σημασία του συντονισμού δράσης σε υπερεθνικό.
Σημείο Έβδομο. Η Αριστερά στην Ελλάδα βιώνει σήμερα μια μεγάλη ιστορική στιγμή. Πρόκειται για το «ραντεβού με την ιστορία». Όλες οι συνιστώσες της και πρώτα απ’ όλα ο ΣΥΡΙΖΑ, χρειάζεται να δείξουν διορατικότητα, τόλμη, σοφία και αποφασιστικότητα, ώστε επί τέλους «τα όνειρα να πάρουν εκδίκηση»! Υπάρχουν απόψεις που προεξοφλούν την αναδίπλωση, την εγκατάλειψη και την αποτυχία του εγχειρήματος ΣΥΡΙΖΑ. Ορισμένες μάλιστα φθάνουν στο σημείο να θεωρούν την αποτυχία του ως ευκαιρία ενίσχυσης των δικών τους δυνάμεων. Θα ήταν νομίζω τραγικό λάθος να κυριαρχήσουν τέτοιες αντιλήψεις στο χώρο της Αριστεράς. Μια αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει εφαρμογή του Μνημονίου και αποτυχία συνολικά της Αριστεράς με αρνητικές επιδράσεις σε βάθος χρόνου στην πολιτική ζωή της χώρας. Κατά συνέπεια το ελάχιστο που έχουμε να κάνουμε, όποια ιδιαίτερη εκδοχή και να υπηρετούμε είναι, συνειδητά, σταθερά, επίμονα, μέσα από το γόνιμο διάλογο και κοινή δράση, να οικοδομήσουμε «μέτρα εμπιστοσύνης» σε πολιτικό, οργανωτικό και ψυχολογικό επίπεδο, ώστε να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα των καιρών. Οι προφάσεις, δικαιολογίες, αρνήσεις της κοινής δράσης, στο όνομα υπαρκτών πολιτικών «διαφόρων» και άλλων «αιτίων», δεν διευκολύνουν την προώθηση του στρατηγικού στόχου που είναι η υπέρβαση του κυρίαρχου συστήματος προς μια ανώτερη κοινωνία.

 

*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών επιστημών και μέλος της ΠΣΕ του ΣΥΡΙΖΑ.

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΟΥΤΕ ΘΑ ΥΠΑΡΞΕΙ

Tου Γ.ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Δραματικοί τόνοι δόθηκαν από τα μέσα ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και έντυπα, στις προχθεσινές διαφωνίες τακτικού και δευτερεύοντος χαρακτήρα των πολιτικών αρχηγών της συγκυβέρνησης. Κανένα επικίνδυνο αδιέξοδο ούτε ρωγμές στη συγκυβέρνηση υπάρχουν, ασχέτως των περί του αντιθέτου τίτλων. Οι παραστάσεις πολιτικού θεάτρου των Φώτη Κουβέλη και Βαγγέλη Βενιζέλου δεν αποσκοπούν σε τίποτα περισσότερο από τη συγκράτηση των απογοητευμένων ή και οργισμένων με τη γραμμή τους οπαδών και ψηφοφόρων των κομμάτων τους. Δεν υπάρχει απολύτως καμία περίπτωση το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ να εγκαταλείψουν με δική τους πρωτοβουλία την κυβέρνηση Σαμαρά και να προκαλέσουν κυβερνητική κρίση που να είναι δυνατόν να οδηγήσει στην ανατροπή της. Τα δυο κόμματα - «τσόντες» της ΝΔ είναι αδύνατον να υπάρξουν πολιτικά χωρίς να συμμετέχουν στην κυβέρνηση. Είναι «αγκιστρωμένα ψάρια», που δεν χρειάζονταιδόλωμα παραμονής τους στην κυβέρνηση Σαμαρά, την οποία θα εγκαταλείψουν μόνο αν καταρρεύσει.

Αιτία κατάρρευσής της, όμως, μπορεί να αποτελέσουν μόνο σφοδρότατες λαϊκές αντιδράσεις και σε καμία περίπτωση εσωτερικές διαφωνίες των κομμάτων που τη συναπαρτίζουν. Αν προκαλέσουν πτώση της κυβέρνησης, το μεν ΠΑΣΟΚ θα υποστεί νέα σοβαρότατη μείωση του ποσοστού του που αποκλείεται να μην είναι πλέον μονοψήφιο, η δε ΔΗΜΑΡ θα σημειώσει μικρότερες απώλειες και θα έχει ως διέξοδο μετεκλογικής διαφυγής την προσκόλληση σε κυβερνητικό σχήμα υπό τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βεβαίως και θα την υποδεχθεί με ανοιχτές αγκάλες, αλλά και με... εκδικητική περιφρόνηση! Όσο για τη ΝΔτου Αντώνη Σαμαρά, είναι σίγουρο ότι θα δει το ποσοστό της να μειώνεται θεαματικά, με αξιόλογο τμήμα των ψηφοφόρων της του Ιουνίου να διαρρέει προς τη Χρυσή Αυγή και τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου. Οι έδρες της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, οι οποίες αρχικά ήταν τον Ιούνιο 179 (129 της ΝΔ συν 33 του ΠΑΣΟΚ και 17 της ΔΗΜΑΡ) πιθανότατα δεν θα φτάνουν τις 150, αν γίνουν εκλογές τώρα σε περίπτωση κατάρρευσης της κυβέρνησης λόγω διαφωνιών των κομμάτων που συγκυβερνούν.
Το πολιτικό στίγμα της κατάστασης των τριών κυβερνητικών κομμάτων το έδωσε με την ωμότητα που τον διακρίνει σε συνέντευξη του στην «Καθημερινή» της Κυριακής ο Θόδωρος Πάγκαλος: «Όλοι μαζί με τον Σαμαρά διότι δεν υπάρχει άλλη διέξοδος!» τόνισε. Δεν σταμάτησε εκεί. «Το «όλοι μαζί με τον Σαμαρά» θα το επεξέτεινα «όλοι να συμμετέχουν στην κυβέρνηση Σαμαρά». Και όταν λέω όλοι εννοώ όχι μόνο τα κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ, αλλά και αυτοπροσώπως οι αρχηγοί τους» πρόσθεσε με έμφαση. Ο Θ. Πάγκαλος κατακεραυνώνει τη στάση του Β. Βενιζέλου και του Φ. Κουβέλη που αποφεύγουν να μπουν στην κυβέρνηση οι ίδιοι νομίζοντας ότι έτσι περιορίζονται οι προσωπικές τους πολιτικές απώλειες: «Κουτοπονηριές και φτηνές υπεκφυγές. «Είμαστε απέξω για να μην έχουμε φθορά, αλλά είμαστε και ολίγον μέσα για να μην έχουμε ακόμη μεγαλύτερη φθορά».

Να αναλάβουν τις εθνικές ευθύνες τους εν όψει του διαφαινόμενου ανασχηματισμού. Και να συνειδητοποιήσουν επιτέλους ότι είτε όλοι μαζί θα σωθούν, είτε θα συμπαρασύρουν στην καταστροφή τη χώρα... Η κυβέρνηση Σαμαρά είναι η τελευταία ικμάδα αξιοπιστίας της χώρας και πρέπει πάση θυσία να υλοποιηθεί το σύνολο όσων έχουμε ήδη συμφωνήσει» υπογράμμισε ο πληθωρικός πρώην υπουργόςτου ΠΑΣΟΚ. Έχει δίκιο. Η ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ από τη στιγμή που συγκυβερνούν, είτε όλοι μαζί θα σωθούν, αν κατορθώσουν να κάμψουν την αντίσταση του ελληνικού λαού και να τον καθυποτάξουν υποχρεώνοντάς τον να αποδεχθεί τη μιζέρια ως μοίρα του, είτε όλοι μαζί θα βουλιάξουν εκλογικά, αν η άρνηση των Ελλήνων να υποταχθούν στη μνημονιακή πολιτική οδηγήσει σταδιακά στη μέγιστη φθορά της συγκυβέρνησης και τελικά στην ανατροπή της.

*Δημοσιεύθηκε στο "ΕΘΝΟΣ" την Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2012

Ο κ.ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ ΣΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΟΥ...ΛΕΝΙΝ!

Του Ν.ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*

Ο κ. Στουρνάρας, προφανώς χωρίς να το πολυκαταλάβει, έφερε χτες στη Βουλή ένα πολύ καλό παράδειγμα.
Το παράδειγμά του, που είχε να κάνει με το πώς μια χώρα αντιμετωπίζει το ζήτημα του δημόσιου χρέους, αφορούσε στην... Οχτωβριανή Επανάσταση και στον Λένιν.

Ηταν αναμενόμενο, επομένως, όπως σημείωσε η Αλέκα Παπαρήγα, αφενός η επίκληση του Λένιν από τον υπουργό να μην μπορεί να στραφεί εναντίον του ΚΚΕ, αφετέρου να μετατραπεί σε μπούμερανγκ για την κυβερνητική τρόικα.
Και τούτο διότι η αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους από την Οχτωβριανή Επανάσταση και από τον Λένιν αποτελεί, πράγματι, υπόδειγμα.

*

Ενα υπόδειγμα, όμως
- κι εδώ ακριβώς βρίσκεται το σημείο που ελαφρώς δεν το έχει αντιληφθεί ο κ. Στουρνάρας -
αντιμετώπισης του θέματος σε όφελος του λαού. Και όχι σε όφελος των κεφαλαιοκρατών, των ντόπιων και ξένων δανειστών και τοκογλύφων. Δηλαδή, ένα υπόδειγμα που κινείται ακριβώς στον αντίποδα της κυβερνητικής πολιτικής.
Αφού, ωστόσο, στην κυβέρνηση έχουν αρχίσει να εντρυφούν στη σκέψη του... Λένιν γύρω από το ζήτημα του δημόσιου χρέους, ας συνεισφέρουμε στην... αυτομόρφωσή τους:

***

Ο Λένιν είναι αυτός που - πριν την Επανάσταση -
τόνιζε:

*

«"Δημόσια χρέη"! Η εργατική τάξη ξέρει ότι τα χρέη αυτά δεν είναι δικά της και όταν πάρει την εξουσία θα αναθέσει την εξόφλησή τους σε εκείνους που τα έκαναν»¹.
***
Ο Λένιν είναι αυτός που - μετά την Επανάσταση -
ειρωνευόμενος τους ιμπεριαλιστές που απειλούσαν τους Μπολσεβίκους επειδή αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τα χρέη της προεπαναστατικής Ρωσίας προς διεθνείς κερδοσκόπους και τοκογλύφους, καλούσε περιπαιχτικά το συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς να στείλει ευχαριστήριο τηλεγράφημα στον Βρετανό οικονομολόγο Κέυνς.
Αφορμή ήταν το γεγονός ότι ο Κέυνς, βλέποντας ότι λόγω των χρεών ο καπιταλισμός μετά την ειρήνη των Βερσαλιών τραβούσε προς την χρεοκοπία, τασσόταν υπέρ της μη αποπληρωμής των χρεών και καλούσε τα καπιταλιστικά κράτη να ακυρώσουν και να διαγράψουν τα δημόσια χρέη που είχαν διογκωθεί λόγω του Α' Παγκόσμιου Πολέμου.
Ο Λένιν, στην εισήγησή του προς το συνέδριο, σχολίαζε:

*

«Εμάς, όμως, όπως ξέρετε αυτά τα χρέη δεν μας ανησυχούν, γιατί εμείς λιγάκι νωρίτερα από την εμφάνιση του βιβλίου του Κέυνς, ακολουθήσαμε τη θαυμάσια συμβουλή του: ακυρώσαμε όλα τα χρέη».
Προκαλώντας, δε, τα τρανταχτά γέλια και τα θυελλώδη χειροκροτήματα των συνέδρων, πρόσθετε:
«Νομίζω πως θα έπρεπε εξ ονόματος του συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς να στείλουμε ένα ευχαριστήριο σ' αυτούς τους οικονομολόγους - προπαγανδιστές υπέρ του μπολσεβικισμού»².

***

Ο Λένιν, επίσης, είναι αυτός που επειδή γνώριζε ότι η εν λόγω ασθένεια του καπιταλισμού, η ασθένεια της υπερχρέωσης, είναι τόσο παλιά και τόσο ανίατη που η γιατρειά της δεν θα επερχόταν με επικλήσεις, όπως αυτές του Κέυνς και άλλων αστών οικονομολόγων, στη «γενναιοψυχία» των πιστωτών ώστε οι τελευταίοι να δεχτούν ακύρωση των χρεών τους,
για τούτο συμπλήρωνε:

*

«Στο σημείο αυτό δεν συμφωνούν οι απόψεις μας με τον Κέυνς».
Οι λαοί, πρόσθετε ο Λένιν, δείχνοντας την επαναστατική - μπολσεβίκικη λύση του προβλήματος,
«νομίζουμε πως για την ακύρωση των χρεών θα αναγκαστούν να περιμένουν κάτι άλλο και να δουλέψουν σε κάποια άλλη κατεύθυνση, χωρίς να υπολογίζουν στη "γενναιοψυχία" των κυρίων καπιταλιστών»³.

***

Ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι, εν ολίγοις, δεν περιορίστηκαν να εξασφαλίσουν για το λαό τους φαΐ, στέγη, εργασία, Παιδεία, Υγεία, ελεύθερο χρόνο, αξιοπρεπή γηρατειά κι άλλα πολλά που δεν είναι της ώρας.
Εκαναν και τούτο:

*

«Ενα άλλο οικονομικό μέτρο της σοβιετικής εξουσίας ήταν η μη αναγνώριση του εξωτερικού δημοσιονομικού χρέους και των υποχρεώσεων που είχαν αναλάβει οι κυβερνήσεις της προεπαναστατικής Ρωσίας (...). Το Γενάρη του 1918, η σοβιετική κυβέρνηση ακύρωσε τα εσωτερικά και εξωτερικά δάνεια που είχε συνάψει η τσαρική και η Προσωρινή κυβέρνηση».
*
Αυτή ήταν η πολιτική των Μπολσεβίκων απέναντι στα χρέη με τα οποία ο τσάρος και οι αστοί είχαν φορτώσει τις πλάτες του ρωσικού λαού.

***

Ομως, οι Μπολσεβίκοι, επειδή ακριβώς ήταν κομμουνιστές, δηλαδή και πατριώτες και διεθνιστές, την ώρα που οι πολιτικοί προπάτορες του ελληνικού αστικού πολιτικού κόσμου έστελναν στρατό εναντίον τους, εκείνοι, όσον αφορά την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό, να τι έκαναν:

*

«Ενα άλλο οικονομικό μέτρο της σοβιετικής κυβέρνησης στον εξωτερικό τομέα ήταν η παραίτησή της από το Διεθνή Οικονομικό Ελεγχο (ΔΟΕ), που επέβαλαν το 1897, μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, οι Μεγάλες Δυνάμεις στην Ελλάδα (...) από την Οχτωβριανή Επανάσταση η Ελλάδα απεκόμισε οικονομικά οφέλη. Η νεαρή Σοβιετική Δημοκρατία, με απόφαση του Δεύτερου Συνεδρίου των Σοβιέτ, απάλλαξε την Ελλάδα από το χρέος που όφειλε στη Ρωσία και ανερχόταν στα 100 εκατομμύρια χρυσά γαλλικά φράγκα. Ακόμα, η σοβιετική κυβέρνηση παραιτήθηκε από τα δικαιώματά της στο Αγιο Ορος, καθώς και από τις ιδιοκτησίες του τσαρικού κράτους σε διάφορα ευαγή ιδρύματα στην Ελλάδα (ρώσικο νοσοκομείο στον Πειραιά, το σημερινό Τζάνειο) κλπ.».
***
Ετσι αντιμετώπισαν, λοιπόν, οι Μπολσεβίκοι και ο Λένιν τα θέματα του χρέους.
Κάλεσαν το λαό να εγκαθιδρύσει τη λαϊκή εξουσία.
Τη δική του εξουσία.
Και ήταν αυτή η εξουσία - η λαϊκή - που έστειλε, όπως το έλεγε ο Λένιν, το λογαριασμό των χρεών σε εκείνους που τα έκαναν!
Ακολουθώντας, επομένως, το παράδειγμα του Λένιν ίσως θα έπρεπε να στείλουμε... «ευχαριστήριο» στον κ. Στουρνάρα για την - ακούσια έστω - συνηγορία του στη θέση του ΚΚΕ υπέρ της λαϊκής εξουσίας και για την - ακούσια έστω - παραδοχή του ότι μόνο με αυτή την προϋπόθεση θα λυθεί το ζήτημα του χρέους υπέρ του λαού.

*

1. Λένιν, Απαντα, τόμος 33ος, σελ. 203.
2. Λένιν, Απαντα, τόμος 41, σελ. 221-225, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».
3. Λένιν, «Απαντα», τόμος 41, σελ. 221.
4. Κώστας Αυγητίδης, «Η στρατιωτική επέμβαση των καπιταλιστικών χωρών ενάντια στη Σοβιετική Ρωσία και η Ελλάδα (1918-1920)», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή».

*Δημοσιεύθηκε στον "Ριζοσπάστη" της Πέμπτης 25 Οκτωβρίου

ΑΟΡΑΤΟΙ

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ* «Το να χάνεις τη δουλειά σου είναι σαν κάταγμα», μονολογεί ο ήρωας ενός διηγήματος (του Χ. Οικονόμου από τη συλλογή «Κάτι θα γίνει, θα δεις» που, προ τριετίας, λειτούργησε σαν ηχώ του μέλλοντος). Το να μη βρίσκεις δουλειά για πολύ καιρό είναι σαν πολλαπλά κατάγματα. Το να είσαι τόσο καιρό άνεργος ώστε να καταλήγεις εκτός εργατικού δυναμικού είναι συντριβή. Εξαφάνιση. Κοινωνική εξαέρωση.
Δεν σας προκαλεί απορία; Πού κρύβονται οι 1,5 εκατομμύριο πραγματικοί άνεργοι; Πού είναι οι 500.000 νέοι έως 25 ετών που η πρώτη εργασιακή τους εμπειρία είναι η ανεργία; Πού κινούνται οι 500.000 που διανύουν παροπλισμένοι την παραγωγικότερη περίοδο της ζωής τους, μεταξύ 25-45 χρόνων; Ένα από τα πραγματικά επιτεύγματα της τρόικας και της κυβέρνησης είναι ότι κατέστησαν τους ανέργους κοινωνικά και πολιτικά αόρατους. Οι άνεργοι υπάρχουν μόνο σαν στατιστική του τρόμου, σαν αριθμός ιλιγγιωδώς αυξανόμενος και σαν μοχλός εκβιασμού των τυχερών που διατηρούν το «προνόμιο» να εργάζονται. Οι άνεργοι δεν υπάρχουν σε κανένα επίπεδο της διαπραγμάτευσης μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας. Δεν υπάρχουν σε κανένα μέτρο του μνημονίου, με εξαίρεση τις περικοπές στα επιδόματα ανεργίας. Δεν υπάρχουν στον σχεδιασμό κανενός υπουργείου, με εξαίρεση τη διαχείριση μερικών υπολειμμάτων των κοινοτικών επιδοτήσεων. Δεν υπάρχουν στον πολιτικό και κοινωνικό σχέδιο κανενός κόμματος, με εξαίρεση τις γενικές προσδοκίες για απασχόληση που θα προκύψει από εκείνο ή το άλλο αναπτυξιακό τέχνασμα. Οι άνεργοι, ενώ εξελίσσονται στην πιο θεαματικά αυξανόμενη ομάδα της ελληνικής κοινωνίας και οσονούπω την πολυπληθέστερη, είναι ταυτόχρονα η ομάδα που έχει τεθεί κυριολεκτικά εντός παρενθέσεως.

Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλα τα άλλα στρώματα και κατηγορίες της κοινωνίας βρίσκονται, έστω και περιθωριακά, εντός της διαπραγμάτευσης για τον βίαιο, μνημονιακό μετασχηματισμό. Οι μισθωτοί του Δημοσίου, παρά την ισχνή τους συνδικαλιστική δύναμη, είναι το πρόσχημα για κάποιες από τις περίφημες «κόκκινες γραμμές». Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα έγιναν ένα παρόμοιο πρόσχημα στο προ ημερών θέατρο κυβερνητικής «αντίστασης» απέναντι στον κυνισμό της τρόικας για τις αποζημιώσεις και τις τριετίες (σημειολογικά έχει ενδιαφέρον, πάντως, ότι και στις δύο περιπτώσεις, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, οι μισθωτοί αντιμετωπίζονται κυρίως ως υποψήφιοι άνεργοι). Οι προμηθευτές του Δημοσίου προβάλλονται ως οι κατεξοχήν αναξιοπαθούντες με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους. Η επιχειρηματική ελίτ είναι έτσι κι αλλιώς προνομιακός απευθείας συνομιλητής και υποβολέας αρκετών «μεταρρυθμίσεων» της τρόικας. Οι μικρομεσαίοι, αν και συνθλιβόμενοι μεταξύ φορολογίας και ύφεσης, θεωρούνται δικαιούχοι ενός σεβαστού μέρους των κοινοτικών επιδοτήσεων, αν και όταν αυτές αποδεσμευτούν. Οι αποταμιευτές, αν τους αντιμετωπίσουμε ως ιδιαίτερη κατηγορία, αποτέλεσαν από την αρχή της κρίσης το επιχείρημα υπεράσπισης των τραπεζών. Αλλά ακόμη και οι δανειολήπτες, μπαταχτσήδες ή απλώς ανήμποροι να εξυπηρετήσουν τις δόσεις τους, είναι η διαρκής αφορμή επινοήσεων και παρεμβάσεων για τη διάσωση της ιεράς τραπεζικής πίστης. Όλοι τους είναι κατά κάποιο τρόπο παρόντες στη διαπραγμάτευση, με το μικρό ή μεγάλο ειδικό πολιτικό τους βάρος ως σταθερή πελατεία του πολιτικού συστήματος.Αλλά οι άνεργοι δεν είναι πουθενά. Είναι παράδοξα απόντες ακόμη και ως φυσική παρουσία, παρ' ότι οι αριθμοί επιβεβαιώνουν πέραν αμφιβολίας ότι τουλάχιστον ένας τους είναι παρών στο μέσο νοικοκυριό. Είναι απόντες από την καθημερινή κοινωνικότητα, από τις δημόσιες εκδηλώσεις θυμού, οργής, απελπισίας. Είναι αόρατοι ως συγκεκριμένη κοινωνική οντότητα που κάπως πρέπει να διαχειρίζεται κάπως το 24ωρό της, την εβδομάδα της. Δεν είναι ορατοί με τον τρόπο που ήταν ορατοί στην κρίση του 1929 οι Αμερικανοί ή αργότερα οι Γερμανοί άνεργοι, με τις τεράστιες ουρές στα γραφεία εργασίας, στα συσσίτια ή στα καραβάνια των μεταναστών. Πού είναι όλοι τους;
Ρητορικό είναι το ερώτημα. Καθένας μας έχει μιαν απάντηση για το πού είναι και τι κάνουν οι άνεργοι του στενού ή ευρύτερου περιβάλλοντός μας. Καθένας μας δέχεται ένα-δυο τηλεφωνήματα την εβδομάδα από γνωστούς και φίλους που ζητούν με διακριτικότητα: «έχε με υπόψη, αν φτάσει στ' αυτί σου κάτι για καμιά δουλειά... Ό,τι να 'ναι». Αρκετοί από μας σιτίζουν, στεγάζουν και συντηρούν έναν άνεργο ή αναλαμβάνουν τα έξοδα των παιδιών του, στο πλαίσιο της οικογενειακής πρόνοιας, του μόνου ανθεκτικού και υπεράνω κρίσεων και μεταρρυθμίσεων συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που υπήρξε στη μεταπολεμική Ελλάδα. Καθένας μας έχει υπόψη του εναλλακτικές συμπεριφορές και αντιδράσεις στην κατάσταση της μακρόχρονης ανεργίας: ανθρώπους που απλώς ροκανίζουν τον χρόνο τους γύρω από ένα φλιτζάνι καφέ, άλλους καρφωμένους στον καναπέ να κάνουν ζάπινγκ ανάμεσα σε χαζοχαρουμενάδικα προγράμματα και δελτία μνημονιακού τρόμου, κάποιους βυθισμένους ήδη σε βαθιά, κλινική κατάθλιψη, άλλους απελπισμένους μπροστά σε σωρούς απλήρωτων λογαριασμών κι ανεξόφλητες δόσεις δανείων κι εφορίας, αρκετούς, δραστήριους κι ακατάβλητους, «παντρεμένους» με την αισιοδοξία και την αυτοπεποίθηση, να στέλνουν ακούραστα βιογραφικά, να κυνηγούν ευκαιρίες, να προσφέρονται ακόμη και για μαύρη, κακοπληρωμένη εργασία και άλλους να ψάχνουν ήδη προορισμό μετανάστευσης. Από Καναδά μέχρι Ντουμπάι.
Δεν έχουμε ακόμη δει μαζικά εικόνες ανέργων στο έσχατο στάδιο του κοινωνικού αποκλεισμού, αποκομμένους από τα σπίτια και τις φαμίλιες τους, ανέστιους, περιπλανώμενους, χωμένους σε κάδους απορριμμάτων. Η ματιά μας δεν έχει ακόμη εισπράξει εκείνη την υπερβολική δόση δυστυχίας που θα την κάνει αναίσθητη.
Παρ' όλα αυτά, οι αόρατοι άνεργοι, αυτή η ασυγκρότητη σιωπηλή υπερδύναμη της κοινωνίας, χωρίς καμιά συλλογική ή πολιτική εκπροσώπηση, ζουν ανάμεσά μας χωρίς να έχουν φανερώσει την τελική τους επίδραση στο μεγαλύτερο κοινωνικό πείραμα της μεταπολεμικής Ευρώπης. Είναι ένας καταλύτης με άγνωστες ιδιότητες. Είναι όχι μία, αλλά δύο χαμένες γενιές ανθρώπων που όσο περνά ο χρόνος χάνουν τις παραγωγικές τους δεξιότητες. Οι τεχνοκράτες της δημοσιονομικής εξυγίανσης, οι οποίοι αντιμετωπίζουν ακόμη και την κεϊνσιανή προσδοκία της πλήρους απασχόλησης ως πολιτικό εξτρεμισμό, περιορίζουν τον ρόλο των αόρατων ανέργων σε μια στατιστική μέτρηση, αδιάφορη για τους οικονομικούς στόχους τους. Το έλλειμμα μπορεί να μηδενιστεί, η βιωσιμότητα του χρέους κουτσά στραβά να εξασφαλιστεί, η Ελλάδα να γίνει η πιο ανταγωνιστική χώρα των Βαλκανίων, οι ρυθμοί ανάπτυξης να επιστρέψουν στα προ κρίσης ρεκόρ, αλλά ταυτόχρονα η ανεργία να ίπταται στο 30%, στο 40%, ακόμη και στο 50%, γιατί όχι; Εφόσον το «σύστημα» δουλεύει, τι σημασία έχει πόσοι θα είναι οι άνεργοι; Αρκεί να παραμένουν αόρατοι, εκτός του νέου «κοινωνικού συμβολαίου». Να παραμένουν η δύναμη αδρανείας που κάνει τους «προνομιούχους» απασχολούμενους να λουφάζουν, γιατί τα σύνορα μεταξύ ανεργίας κι απασχόλησης γίνονται πια ασαφή. Μια τρίχα, λίγα λεπτά και ελάχιστα χρήματα χωρίζουν τη μια από την άλλη κατάσταση.
Κι αν η στατιστική της ανεργίας επιμένει άγρια και ενοχλητική, ακόμη κι αυτή συν τω χρόνω μπορεί να βελτιωθεί. Ενδείξεις υπάρχουν από σήμερα. Μαζί με τα θηριώδη ποσοστά ανεργίας, καταγράφεται κι η μείωση της απασχόλησης. Ένα ποσοστό αοράτων συμφιλιώνεται σε τέτοιο βαθμό με την α-ορατότητά του, ώστε να σταματήσει να δηλώνει οικονομικά ενεργός. Δεν δουλεύω, δεν βρίσκω δουλειά, δεν ψάχνω για δουλειά, είμαι εκτός και ανεργίας και απασχόλησης. Σε μια οικονομική και κοινωνική ζώνη λυκόφωτος.
Ποια ψυχολογική, ιδεολογική, πολιτική διεργασία γίνεται στους κατοίκους αυτής της ζώνης λυκόφωτος; Όπως μας υπενθυμίζει η μεταφυσική μυθολογία, σ' αυτή την περιοχή μεταξύ φωτός και σκότους συνυπάρχουν ζόμπι, λυκάνθρωποι, νεράιδες, ξωτικά, βαμπίρ, δράκοι, μάγισσες, προφήτες, άγγελοι και δαίμονες. Όντα με δυνάμεις υπερφυσικές προορισμένες για δημιουργία ή καταστροφή, για πόλεμο ή ειρήνη, για συμφιλίωση ή σπαραγμό, για το καλό ή για το κακό. Όσοι πιστεύουν ότι το να καταστήσεις αυτόν τον κόσμο απλώς αόρατο προστατεύει το μεγάλο μνημονιακό πείραμα σύντομα θα εκπλαγούν. Και πιθανότατα όχι ευχάριστα.

 

*Δημοσιεύθηκε στον «Επενδυτή», το Σάββατο 20 Οκτωβρίου 2012.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Toυ ΚΩΣΤΑ ΛΑΠΑΒΙΤΣΑ*

Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για την ανάγκη εθνικής πολιτικής ανάπτυξης. Μόλις περάσουμε τον τελευταίο κάβο των δύσκολων μέτρων, πάρουμε τα 31,5 δισ., ανακτήσουμε ρευστότητα και εξασφαλίσουμε πρωτογενές πλεόνασμα, θα καταστρώσουμε ένασχέδιο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης που θα κάνει το χρέος βιώσιμο, θα αναπληρώσει τα χαμένα εισοδήματα και θα μειώσει την ανεργία. Υπονοείται μάλιστα ότι η τραγική κατάσταση της οικονομίας οφείλεται στο ότι εξαρχής δεν διαμορφώσαμε πολιτική ανάπτυξης που θα μπορούσε να απαλύνει τη σταθεροποίηση. Το επιχείρημα αυτό, που προβάλλεται από τους εραστές των μνημονίων και τηντρικομματική κυβέρνηση, είναι δυστυχώς ασυνάρτητο και παραπλανητικό.

Είναι παραπλανητικό διότι τα βραχυπρόθεσμα υφεσιακά αποτελέσματα της σταθεροποίησης δεν θα μπορούσαν να αναιρεθούν από οποιαδήποτε πολιτική ανάπτυξης. Η λιτότητα συντρίβει τη ζήτηση και τάχιστα δημιουργεί υφεσιακές καταστάσεις. Μάλιστα, όσο πιο σκληρή είναι, τόσο χειρότερη η ύφεση και επισφαλέστερα τα αποτελέσματά της, όπως επιτέλους παραδέχθηκε ακόμη και το ΔΝΤ. Τα μέτρα ανάπτυξης, από την άλλη, έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα, αφού αφορούν το κόστος, την τεχνολογία, την οργάνωση της παραγωγής, την Παιδεία, τη Δικαιοσύνη, το θεσμικό πλαίσιο των συναλλαγών και ούτω καθεξής. Δεν υπάρχουν μέτρα που θα είχαν αποτρέψει την κατάσταση που δημιούργησαν ταμνημόνια στην Ελλάδα.

Είναι όμως και ασυνάρτητο διότι στην Ελλάδα υπάρχει ήδη πολιτική ανάπτυξης που επίσης καθορίζεται από τα μνημόνια. Συνοψίζεται σε συντριβή του εργατικού κόστους, περαιτέρω απελευθέρωση των αγορών, ιδιωτικοποιήσεις και εκσυγχρονισμό του κράτους, ιδίως της φορολογίας. Στη βάση αυτή υποτίθεται ότι θα υπάρξει ανάπτυξη, πιθανώς με εισροή ιδιωτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό και ίσως με άνοδο των εξαγωγών. Το σκεπτικό αυτό πηγάζει από τη λεγόμενη «Συναίνεση της Ουάσιγκτον» που εφαρμόστηκε στις αναπτυσσόμενες χώρες για δεκαετίες. Οποιος πιστεύει ότι έτσι θα ακολουθήσει ταχύρρυθμη ανάπτυξη στην Ελλάδα ίσως θα πρέπει να ξανακοιτάξει τη βιβλιογραφία.
Η Ελλάδα αποβιομηχανοποιήθηκε συστηματικά μετά την ένταξή της στην ΕΕ, ενώ η αγροτική παραγωγή υπέφερε από το αλλοπρόσαλλο καθεστώς της ΚΑΠ. Το βάρος έπεσε στον τομέα τωνυπηρεσιών, ο οποίος διεθνώς χαρακτηρίζεται από χαμηλή παραγωγικότητα και μειωμένη δυνατότητα εξαγωγών. Αν προσθέσει κανείς το χαμηλό επίπεδο της Παιδείας και την έλλειψη τεχνολογικής καινοτομίας, γίνεται φανερό ότι η χώρα ήταν σε αδιέξοδο από χρόνια. Η είσοδος στηνΟΝΕ έκανε τα πράγματα πολύ χειρότερα διότι καταρράκωσε την ανταγωνιστικότητα. Για ένα διάστημα οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν κοντά στο 4% λόγω της πιστωτικής έκρηξης και της «ένεσης» τωνΟλυμπιακών. Η κρίση χρέους αποκάλυψε την πραγματικότητα.

Η πολιτική ανάπτυξης των μνημονίων δεν θα λύσει το πρόβλημα. Είναι άκρως απίθανο οι ελληνικές εξαγωγές να αυξηθούν επαρκώς εντός και εκτός της ευρωζώνης. Είναι επίσης άκρως απίθανο να υπάρξει εισροή ξένων επενδύσεων τέτοια που να αντισταθμίζει την επενδυτική κατάρρευση μετά το 2008. Αν μάλιστα έχουμε μαζική επιστροφή διαφυγόντων ελληνικών κεφαλαίων, θα συμβεί αυτό ακριβώς για το οποίο διάφοροι πρόθυμοι κονδυλοφόροι κατηγορούν το ανύπαρκτο «κόμμα της δραχμής». Οιφοροφυγάδες θα αγοράσουν την Ελλάδα κοψοχρονιά.

Η χώρα χρειάζεται όντως σχέδιο ανάπτυξης το οποίο θα αλλάξει τη σύνθεση του παραγωγικού ιστούτονώνοντας τη βιομηχανία και την αγροτική παραγωγή, μειώνοντας το βάρος των υπηρεσιών και επιτρέποντας την ένταξη στην παγκόσμια οικονομία σε ασφαλέστερη βάση. Για τον σκοπό αυτόν χρειάζονται υγιείς τράπεζες απαλλαγμένες από το σημερινό αποτυχημένο καθεστώς ιδιοκτησίας και διοίκησης. Χρειάζεται πολιτική δημοσίων επενδύσεων που θα βελτιώσει τις υποδομές και θα ενισχύσει την καινοτομία και την Παιδεία. Χρειάζεται εξυγίανση των μονοπωλιακών δομών στηνπαραγωγή και στο εμπόριο. Χρειάζεται σταθερό και ασφαλές πλαίσιο λειτουργίας για τουςμικρομεσαίους που σήμερα καταρρέουν. Χρειάζεται, τέλος, κοινωνική αλλαγή με αναδιανομή του πλούτου και του εισοδήματος.
Οι δυνατότητες υπάρχουν, αν αναλογιστούμε ότι ακόμη και μέσα στο άρρωστο πλαίσιο της προηγούμενης δεκαετίας η Ελλάδα απορρόφησε ίσως και ένα εκατομμύριο μετανάστες, ενώβελτίωσε συστηματικά την παραγωγικότητα της εργασίας. Τίποτε όμως δεν μπορεί να γίνει με το σημερινό κράτος, αλλά ούτε και με το τραγικά εξασθενημένο και καθόλου αδιάφθορο κράτος που δημιουργούν τα μνημόνια. Τίποτε επίσης δεν μπορεί να γίνει όσο η χώρα παραμένει στην ΟΝΕ, πειθαρχείστις δανειακές συμβάσεις και φοβάται να έρθει σε σύγκρουση με τον πυρήνα της ΕΕ. Πάνω απ' όλα, τίποτε δεν μπορεί να γίνει όσο η διακυβέρνηση ασκείται από κόμματα που αποδέχονται πλήρως τημνημονιακή κατεύθυνση. Η ελπίδα βρίσκεται στον χώρο της αριστερής αντιπολίτευσης, όπου κι έχει υπάρξει η μόνη ουσιαστική συζήτηση για την ανάπτυξη από την αρχή της κρίσης. Αν κι εκεί κυριαρχήσουν οι δυνάμεις που αποδέχονται την ΟΝΕ και φοβούνται να έρθουν σε αντιπαράθεση με την ΕΕ, τα πράγματα θα γίνουν όντως πολύ δύσκολα.

*Ο Κώστας Λαπαβίτσας είναι καθηγητής Οικονομικών στη Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Μελετών (SOAS) του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.

* Πηγή «Το Βήμα της Κυριακής» (21/10)

Η λιτότητα καταστρέφει την Ελλάδα

του Νόαμ Τσόμσκι

Αυστηρή κριτική στις πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η Ε.Ε. στα υπερχρεωμένα κράτη μέλη της άσκησε ο Αμερικανός ακαδημαϊκός και στοχαστής, Νόαμ Τσόμσκι, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι «οι πολιτικές της Ε.Ε. καταστρέφουν την Ελλάδα».

Σε συνέντευξή του στο Dialogos Radio, ο διακεκριμένος καθηγητής του ΜΙΤ δήλωσε ότι ο ελληνικός λαός δέχεται πιέσεις που υπερβαίνουν τις αντοχές του, με το επίπεδο διαβίωσης στη χώρα να έχει υποχωρήσει στα επίπεδα της δεκαετίας του 1960.

 

Σημειώνει, πάντως, ότι για τα δεινά της Ελλάδας δεν ευθύνεται αποκλειστικά η πολιτική λιτότητας και τα μέτρα που επιβάλλει η τρόικα, καθώς «η Ελλάδα έχει πολλά εσωτερικά προβλήματα».

 

Για την κρίση ευθύνονται, επίσης, γενικότερα φαινόμενα της ελληνικής κοινωνίας, όπως η ελάχιστη συμμετοχή των πλουσίων στη φορολογία, καθώς και η άσκοπη και βλαβερή γραφειοκρατία.

 

Έσπευσε, ωστόσο, να αντικρούσει το στερεότυπο των «τεμπέληδων Ελλήνων», καθώς μπορεί να στις βόρειες χώρες να επικρατεί η εντύπωση ότι οι Έλληνες δεν εργάζονται αρκετά, αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού εργάζονται περισσότερες ώρες από τη βόρεια Ευρώπη.

 

Όσον αφορά στα μέτρα που θεωρεί ότι θα βγάλουν την Ελλάδα και την υπόλοιπη ευρωζώνη από την κρίση, ο Τσόμσκι προτείνει την εκπόνηση «πολιτικών παροχής κινήτρων», καθώς και την αξιοποίηση του τεράστιου φυσικού πλούτου της Ευρώπης, ο οποίος μπορεί να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Πηγή: TVXS

ΑΝΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Του Γ.ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Με μια ακόμη απεργία θα προσπαθήσουν αύριο οι Έλληνες να αμυνθούν στη νέα λαίλαπα των οικονομικών μέτρων που προωθούν η ΕΕ, το ΔΝΤ και η συγκυβέρνηση Σαμαρά, Βενιζέλου, Κουβέλη με στόχο την πλήρη ισοπέδωση της ζωής τους. Εργαζόμενοι, καταστηματάρχες, ταξιτζήδες, έμποροι, συνταξιούχοι, άνεργοι, νέοι θα διαδηλώσουν και πάλι με την ελπίδα ότι ίσως η κυβέρνηση εισακούσει την κραυγή αγωνίας που εκβάλλουν. Στο μεταξύ πολλαπλασιάζεται η δημοσιοποίηση στοιχείων που αποκαλύπτουν ολοένα και περισσότερες πτυχές της κατάρρευσης του βιοτικού επιπέδου του λαού μας. Ανατριχιαστικό είναι π.χ. το στοιχείο ότι από τους περίπου 1.200.000 ανέργους που έχουμε στη χώρα μας, όπως ανακοίνωσε ο ΟΑΕΔ, επίδομα ανεργίας παίρνουν μόνο... 185.870 άτομα! Είναι συγκλονιστικό, αν το σκεφθεί κανείς. Ένα εκατομμύριο άνεργοι δεν παίρνουν ούτε καν επίδομα ανεργίας! Αν αυτό δεν είναι δυστυχία και κοινωνική αναλγησία, τότε τι είναι;

Την ίδια στιγμή τρελαίνεται κυριολεκτικά κανείς μόλις μαθαίνει άλλα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Μαυραγάνης. Οι 1.500 μεγαλύτεροι οφειλέτες του Δημοσίου οφείλουν το απίστευτο ποσό των 13 δισ. ευρώ. Βεβαιωμένες όφειλες. Πόσα εισέπραξε το υπ. Οικονομικών και οι υπηρεσίες του από αυτούς; Μόνο κάτι περισσότερο από το... 1 τοις χιλίοις, το ένα χιλιοστό των οφειλομένων -19 εκατ. ευρώ όλα κι όλα! Χρωστούν 13 δισ. και το κράτος τους παίρνει 19 εκατομμύρια. Τι να πει κανείς; Πως να μην αισθανθεί οργή παράλληλα εναντίον της κυβέρνησης, όταν μαθαίνει ότι το υπ. Οικονομικών προωθεί τις κατασχέσεις μισθών, συντάξεων, ενοικίων, τραπεζικών καταθέσεων και IX αυτοκινήτων όσων Ελλήνων πολιτών χρωστούν στο Δημόσιο πάνω από... 300 (ναι, τριακόσια μόνο) ευρώ!!! Υπάρχουν 830.826 πολίτες που χρωστούν από 300 ευρώ μέχρι 5.000 ευρώ. Υπάρχουν επίσης 23.096 οφειλέτες που χρωστούν πάνω από 100.000 ευρώ ο καθένας. Οι 830.000 Έλληνες που απειλούνται με κατασχέσεις αν δεν πληρώσουν την εφορία, χρωστούν όλοι μαζί 1 δις ευρώ.
Αντιθέτως τα μόλις 23.000 φυσικά και νομικά πρόσωπα που το καθένα χρωστάει πάνω από εκατό χιλιάδες, χρωστούν το ιλιγγιώδες ποσό των... 48,6 δισ. ευρώ! Κι όμως η συγκυβέρνηση ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ στήνει μηχανισμούς κατασχέσεων εναντίον 830.000 πολιτών για να εισπράξει 1 δισεκατομμύριο και δεν κυνηγάει τους 23.000 μεγαλοοφειλέτες για να εισπράξει 48 δισεκατομμύρια! Πρόκειται για απερίγραπτο αίσχος. Η κυβέρνηση εκβιάζει τους φτωχούς Έλληνες και αφήνει ανενόχλητους τους ζάπλουτους. Παρωνυχίδα στο θέμα αυτό, αλλά πολύ αποκαλυπτική της κυβερνητικής πολιτικής είναι αυτή η υπόθεση με τις 184 offshore εταιρείες που εμφανίζονται στο Κρανίδι της Αργολίδας να κατέχουν ακίνητα εκατομμυρίων ευρώ με εκπροσώπους-βιτρίνα. Λίστα του ΣΔΟΕ λοιπόν με τις 184 υπεράκτιες εταιρείες που θα έπρεπε να ελεγχθούν δεν οδήγησε στην κινητοποίηση του αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού για να κάνει τον έλεγχο, με αποτέλεσμα ύστερα από δυόμισι μήνες, στο τέλος του 2012, να... παραγράφονται οι οποιεσδήποτε παρανομίες των 161 από αυτές τις offshore! Να δούμε αν μετά το άγριο «κράξιμο» του Τύπου θα ελεγχθούν τελικά αυτές οι υπεράκτιες εταιρείες.

Πολύ αμφιβάλλουμε. Στο μεταξύ, το τι τραβάει ο κοσμάκης και από τις τράπεζες δεν περιγράφεται, καθώς πολλοί Έλληνες εμφανίζονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν υποχρεώσεις τους λόγω της άθλιας οικονομικής κατάστασης. Πρώτα πρώτα έφτασαν τα 1.500.000 τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν καταχωρισθεί στη λίστα του Τειρεσία επειδή είτε δεν πλήρωσαν επιταγές τους είτε δεν πλήρωσαν δόσεις δανείων. Όσο για τις προσπάθειες εξωδικαστικών συμβιβασμών με τις τράπεζες, από τις 40.000 αιτήσεις οδηγήθηκαν τελικά στα δικαστήρια οι 27.000. Στις 3.000 περιπτώσεις που έχει ληφθεί απόφαση, σε πάνω από τις μισές υποθέσεις το δικαστήριο αποφάσισε μερική διαγραφή του χρέους που έφτασε και στο 60%.

 

*Δημοσιεύθηκε στο «ΕΘΝΟΣ» την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2012

ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΡΗΞΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΠΛΕΟΝ Η ΙΣΠΑΝΙΑ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗ ΚΑΙ ΑΥΤΟΝΟΜΙΣΤΙΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ ΣΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΔΥΝΑΤΟ ΚΡΙΚΟ

 Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*

Με ένα μελοδραματικό βίντεο, ο Ερυθρός Σταυρός ξεκίνησε την περασμένη Τρίτη πανεθνική καμπάνια, αναζητώντας χορηγούς για τη διάσωση των πιο ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Στον τηλεοπτικό δέκτη, μια πάμπτωχη οικογένεια -πατέρας, κόρη και γιος- μοιράζονται μια ομελέτα από ένα και μόνο αβγό. Η διάθεσή τους αλλάζει όταν το ψυγείο τους γεμίζει τρόφιμα, που τους προσφέρει το χαμογελαστό συνεργείο του Ερυθρού Σταυρού. Αιθιοπία; Νταρφούρ; Σιέρα Λεόνε; Οχι. Οσο αλλόκοτο κι αν ακούγεται, πρόκειται για την τέταρτη οικονομία της Ευρωζώνης, την Ισπανία - άλλο ένα μέχρι πρότινος οικονομικό «θαύμα», που εξελίχθηκε σε εφιάλτη.

Την ώρα που οι προβολείς της δημοσιότητας εστιάζονταν στην Αθήνα, λόγω της επίσκεψης της Αγκελα Μέρκελ, έκθεση του ΔΝΤ αναδείκνυε την Ισπανία ως τον μεγάλο, αδύνατο κρίκο της Ευρωζώνης. Με τους τραπεζικούς κολοσσούς «στο κόκκινο» και τα χρέη των περιφερειών να εξελίσσονται σε μαύρες τρύπες, η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι εξωθείται στον ευρωπαϊκό μηχανισμό «διάσωσης».

Καθώς η ανεργία ήδη ξεπερνά το 25% και η οικονομία συρρικνώνεται, η προδιαγεγραμμένη είσοδος και των Ισπανών στη μνημονιακή κοιλάδα των δακρύων πυροδοτεί σοβαρή κοινωνική αναστάτωση. Απεργίες και διαδηλώσεις (την περασμένη Κυριακή, σε 56 πόλεις της χώρας) βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Αν και συχνά συνοδεύονται από βίαιες συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής, πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι επιδοκιμάζονται από το 77% των πολιτών. Οι δύο μεγαλύτερες εργατικές ομοσπονδίες εξήγγειλαν για τις 14 Νοεμβρίου απεργία σε όλη την Ιβηρική Χερσόνησο, από κοινού με τα πορτογαλικά συνδικάτα, που πρόσφατα ανάγκασαν τη δική τους κυβέρνηση να ακυρώσει το σχέδιο αντι-μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος.

Η κοινωνική ανάφλεξη απειλεί με κατάρρευση το ισπανικό πολιτικό σύστημα. Μόλις 11 μήνες μετά τον εκλογικό του θρίαμβο, το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα έχει χάσει δημοσκοπικά το ένα τρίτο της δύναμής του, ενώ ο έτερος πυλώνας του δικομματισμού, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Κυρίως ωφελημένη από την αιμορραγία των παραδοσιακών κομμάτων εξουσίας εμφανίζεται η Αριστερά. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος, προς το παρόν, πονοκέφαλος για το πολιτικό κατεστημένο της Μαδρίτης προέρχεται από τον αυτονομιστικό πυρετό, ιδιαίτερα στην Καταλωνία.

Την περασμένη Κυριακή, το ντέρμπι ανάμεσα στην Μπαρτσελόνα του Μέσι και τη Ρεάλ του Ρονάλντο, στη Βαρκελώνη, μετετράπη σε επιβλητική διαδήλωση υπέρ της απόσχισης της Καταλωνίας από το ισπανικό κράτος. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έβλεπαν τη γιγαντιαία «Estelada», τη σημαία των Καταλανών αυτονομιστών με το χαρακτηριστικό αστέρι, να απλώνεται στο «Καμπ Νου», ενώ δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κραύγαζαν υπέρ της ανεξαρτησίας. Ηταν το δεύτερο σοκ μετά τη γιγαντιαία διαδήλωση της 11ης Σεπτεμβρίου με κεντρικό σύνθημα «Καταλωνία, το νέο κυρίαρχο κράτος της Ευρώπης», όπου πήραν μέρος 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι - ένας στους πέντε κατοίκους της Καταλωνίας.

Μέχρι πρόσφατα, οι αδιάλλακτοι αυτονομιστές περιορίζονταν σε μια μικρή μειοψηφία κυρίως αριστερών Καταλανών, κληρονομιά της σκληρής καταπίεσης από το κράτος της Καστίλης, επί δικτάτορα Φράνκο. Το 2005, υπέρ της απόσχισης τοποθετούνταν μόλις το 13,6% των Καταλανών. Σήμερα, οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το 71% έτοιμο να ψηφίσει «ναι» σε δημοψήφισμα με το ερώτημα της ανεξαρτησίας. Οι βασικές αιτίες γι' αυτήν τη δραματική μεταστροφή δεν είναι άλλες από την κρίση και τη λιτότητα.

ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ

Η περιοχή που παράγει το ένα πέμπτο του ισπανικού ΑΕΠ και φορολογείται σαφώς περισσότερο από τον εθνικό μέσο όρο δεν βλέπει γιατί πρέπει να υφίσταται περικοπές στα σχολεία και τα νοσοκομεία της από μια κεντρική κυβέρνηση που εφαρμόζει αδιέξοδες πολιτικές λιτότητας. Οχι απροσδόκητα, ο δεξιός κυβερνήτης της περιοχής, Αρτουρ Μας, ζήτησε φορολογική αυτονομία από τον Ραχόι και όταν αυτός την αρνήθηκε διέλυσε τη Βουλή, προκήρυξε έκτακτες εκλογές για τις 25 Νοεμβρίου και υποσχέθηκε δημοψήφισμα εν ευθέτω χρόνω με το ερώτημα της ανεξαρτησίας. Ολα δείχνουν ότι ο Μας θα κερδίσει απόλυτη πλειοψηφία, δρομολογώντας απρόβλεπτες εξελίξεις.

Οπως έγραψαν το περασμένο Σάββατο οι New York Times, «η Καταλωνία μπορεί να αποδειχθεί καταλύτης για ένα νέο αποσχιστικό κύμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση». Στο πρότυπο του Μας, ο τοπικός πρωθυπουργός της Σκωτίας Αλεξ Σάλμοντ έχει εξαγγείλει δημοψήφισμα εντός του 2014, το οποίο μάλιστα θα συμπέσει με την 700ή επέτειο μιας ιστορικής μάχης για τη σκωτσέζικη ανεξαρτησία. Οι αυτονομιστές της Φλάνδρας αναμένεται να επικρατήσουν συντριπτικά στις σημερινές τοπικές εκλογές του Βελγίου, ενώ από τον περασμένο Απρίλιο οι αυτονομιστικοί άνεμοι πνέουν ισχυροί στο ιταλικό νότιο Τιρόλο. Τη στιγμή που στις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για την πολυθρύλητη «φυγή προς τα εμπρός», προς μια πιο ενωμένη, οικονομικά και πολιτικά, Ευρώπη, οι φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό της Ενωσης απειλούν ισχυρά εθνικά κράτη - μέλη της.

*Δημοσιεύθηκε στην "Καθημερινή" την Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

ΟΙ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΠΕΛ ΕΙΡΗΝΗΣ ΤΗΣ ΕΕ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ*

Η ραγδαία καταρράκωση του κύρους της ΕΕ στα μάτια των εκατοντάδων εκατομμυρίων πολιτών της Γηραιάς Ηπείρου και η απειλή διάλυσης της Ευρωζώνης εξαιτίας της πολιτικής που ακολουθεί η Γερμανία, πέτυχαν τελικά το μέχρι τώρα «αδύνατο»: να απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης στην ΕΕ! Μια απόφαση που προκάλεσε ενθουσιασμό στη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, αλλά και σφοδρότατες αντιδράσεις και σαρκαστικά σχόλια. Δεν υπήρχε ίσως πιο ακατάλληλη στιγμή για την απονομή αυτού του βραβείου στην ΕΕ. Ανέκαθεν γνώριζαν οι πάντες ότι το Νόμπελ Ειρήνης υπηρετεί τρέχουσες πολιτικές σκοπιμότητες και μάλιστα συντηρητικής συνήθως κατεύθυνσης, οπότε και το κύρος του ήταν πάντα ασύγκριτα μικρότερο και κατά κανέναν τρόπο συγκρίσιμο με το κύρος των βραβείων Νόμπελ που απονέμονται σε επιστήμονες. Ακόμα και με αυτά τα κριτή­ρια όμως προκαλεί μάλλον θυμηδία παρά σεβασμό η απονομή του στην ΕΕ στην παρούσα συγκυρία. Τώρα που με την πολιτική της η ΕΕ εξανδραποδίζει κράτη και εξαθλιώνει οι­κονομικά και κοινωνικά ευρωπαϊκούς λαούς, τώρα που η πολιτική της Γερμανίας και της ΕΕ οδηγούν στην αναβίωση ξεχασμένων ρατσι­στικών και αμοιβαία περιφρονητικών στερεοτύπων, που ενσπείρουν το μίσος μεταξύ των Ευρωπαίων, μό­νο για βραβείο δεν ήταν η ΕΕ.

Είναι προφανές ότι οι Νορβηγοί της επιτροπής απονομής του βραβείου υπέκυψαν στις γερμανικές πιέσεις και αποφάσισαν να κάνουν πολιτικό «σέρβις» στο Βερο­λίνο, το οποίο αμέσως έσπευσε να το αξιοποιήσει. Είναι αποκαλυπτικό ότι η καγκελάριος της Γερμανίας, Ανγκελα Μέρκελ, δεν αρκέστηκε να χαρακτηρίσει τη βράβευση της ΕΕ ως «ενθάρρυνση» για το σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Τη μετέτρε­ψε σε... Νόμπελ για το ευρώ! «Το ευρώ είναι κάτι παραπάνω από ένα νό­μισμα, γιατί είναι η ιδέα για την Ευρώπη ως μια κοινότητα ειρήνης και αξιών... Αυτό οφείλουμε να μην το ξε­χνάμε ακριβώς τις εβδομάδες αυτές και τους μήνες που ερ­γαζόμαστε για την ενίσχυση του ευρώ», δήλωσε μεταξύ άλλων η καγκελάριος. «Είναι μια φανταστική από­φαση που με κάνει περήφανο και ευτυχισμένο», δήλωσε και ο Γερμανός υπ. Εξωτερικών, Γκίντο Βεστερβέλε. Πιο απολαυστικός από όλους πάντως ήταν ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, ο Δανός Αντερς φογκ Ράσμουσεν, ο οποίος με έμμεσο αλλά σαφέστατο τρόπο έβαλε θέμα να απονεμηθεί Νόμπελ Ειρήνης και στο... ΝΑΤΟ! «Από την αρχή, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν μοιραστεί κοινές αξίες και έχουν συμβάλει ώστε να σχηματιστεί η νέα Ευρώπη. Η ΕΕ είναι ένας μοναδικός και ζωτικός εταίρος για το ΝΑ­ΤΟ. Προσβλέπω στην ενίσχυση της στρατηγικής μας συνεργασίας», υπογράμμισε ο Ράσμουσεν. Πολλές φορές, κατά το παρελθόν, η ΕΕ υπήρξε υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά ουδέποτε της απονεμή­θηκε, παρότι οι συνθήκες ήταν ευνοϊκότερες. Δεν της απονεμήθηκε ούτε καν το 2004, όταν ενέταξε στους κόλπους της οκτώ χώρες και λίγο αργότερα δύο ακόμη από τα κράτη του αλήστου μνήμης «υπαρ­κτού σοσιαλισμού».
Ο λόγος που δεν έγινε αυτό ήταν ότι ιδίως στη Νορβηγία υπήρχαν ισχυρότατες διαφωνίες για τον ρόλο της ΕΕ. Δύο φορές άλλωστε οι Νορβηγοί ψήφισαν κατά της ένταξής τους το 1972 και το 1994, σε αντίστοιχα δημοψηφίσμα­τα. Και σήμερα όμως ο σοσιαλδημο­κράτης Νορβηγός πρωθυπουργός Γενς Στόλτενμπεργ συνεχάρη την ΕΕ για το Νόμπελ Ειρήνης, αλλά απέ­κλεισε το ενδεχόμενο ένταξης της Νορβηγίας στην ΕΕ, καθώς βάσει των δημοσκοπήσεων το... 80% (!) των Νορβηγών απορρίπτει κάθε ιδέα προσχώρησης στην ένωση αυτή. Το ζήτημα δεν είναι φυσικά αν θα μπουν ή δεν θα μπουν στην ΕΕ κά­ποτε οι Νορβηγοί, αλλά το πόσο υποφέρουν οι λαοί των χωρών που βρίσκονται ήδη μέσα σε αυτήν, με τη φτώχεια, την ανεργία, την οργή των «αγανακτισμένων», την εφιαλτική άνοδο της νεοφασιστικής ακροδεξιάς και τα τόσα δεινά που προκαλεί η πολιτική της ΕΕ για την υποτιθέμενη αντιμετώπιση της κρίσης.

*Δημοσιεύθηκε στο «Έθνος» τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου 2012.

Η Κ. ΜΕΡΚΕΛ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΕ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

Του ΚΩΣΤΑ ΛΑΠΑΒΙΤΣΑ*

H επίσκεψη της κ. Μέρκελ στην Αθήνα αποσαφήνισε τρία πράγματα:
Πρώτον, ότι το κέντρο της Ευρωζώνης δεν πρόκειται να αποπέμψει την Ελλάδα όσο αυτή θα συμμορφώνεται με τα Μνημόνια, έστω και με καθυστερήσεις, ή με μικρούς συμβιβασμούs.
Δεύτερον, ότι οι ελληνικοί ιθύνοντες κύκλοι δεν έχουν άλλη στρατηγική εκτός από την παραμονή στην Ευρωζώνη, όποιο κι αν είναι το κόστος.
Τρίτον, ότι η διαδικασία κοινωνικής αποσάθρωσης λόγω των Μνημονίων είναι πολύ προχωρημένη, με έντονα φαινόμενα δυσπιστίας, θυμού και απόγνωσης.

Η κύρια αιτία αποσάθρωσης είναι η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, η οποία μεταβαίνει ταχέως σε νέο επίπεδο χαμηλής ισορροπίας. Οι επενδύσεις έχουν συντριβεί, η κατανάλωση υποχωρεί, οι εξαγωγές εντός EE μειώνονται από καιρό, ενώ πρόσφατα υποχώρησαν και οι εξαγωγές εκτός Ε.Ε., πιθανόν λόγω έλλειψη πιστώσεων. Η ανεργία, ήδη τεράστια, θα κινηθεί ανοδικά και το επόμενο διάστημα. Η συρρίκνωση του ΑΕΠ για το 2010-2 θα είναι υπερτετραπλάσια αυτής που προέβλεπε το πρώτο Μνημόνιο. Η λεγόμενη σταθεροποίηση μετατρέπει την Ελλάδα από χώρα μεσαίου σε χώρα χαμηλού εισοδήματος.
Στο πλαίσιο αυτό η δημοσιονομική προσαρμογή αποδεικνύεται εξαιρετικά επισφαλής. Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα κυμανθεί στο 6-9% το επόμενο διάστημα, ενώ το πρωτογενές έλλειμμα δύσκολα θα μηδενιστεί το 2013, ότι κι αν λέει η κυβέρνηση. Το Δημόσιο έχει στην ουσία κηρύξει εσωτερική παύση πληρωμών προς επαγγελματίες και μικρομεσαίους, επέβαλε καταιγίδα φόρων και απορροφά μεγάλο μέρος από τη λιγοστή ρευστότητα που δημιουργούν οι τράπεζες.
Ταυτόχρονα, το δημόσιο χρέος είναι εκτός ελέγχου λόγω τα ύφεσης, ενώ ο στόχος του 120% για το 2020 είναι απολύτως ανέφικτος.
Η Ελλάδα θα χρειαστεί οπωσδήποτε νέα αναδιάρθρωση, μόνο που, μετά το αποτυχημένο PSI, οι οφειλές είναι κυρίως προς επίσημους δανειστές και δεν υπόκεινται στην ελληνική νομοθεσία. Αυτοκτονικότερη διαχείριση χρέους από αναπτυγμένη χώρα είναι δύσκολο να βρει κανείς.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατάσταση αυτή οφείλεται την πολιτική της σταθεροποίησα μέσω λιτότητας και εντός της ΟΝΕ. Η αδυναμία υποτίμησης του νομίσματος και η έλλειψη εθνικού ελέγχου επί της νομισματικής πολιτικής διοχέτευσε όλη την πίεση της λιτότητας στο εσωτερικό συνθλίβοντας την πραγματική οικονομία.
Παράλληλα η εισροή ιδιωτικού δανειστικού κεφαλαίου από το εξωτερικό, που σταμάτησε απότομα το 2010, έχει υποκατασταθεί από εισροή επίσημου δανεισμού. Μόνο η έκτακτη ρευστό-τητα που δημιουργεί η Τράπεζα της Ελλάδας, με έγκριση της Μπούντεσμπανκ, έχει ξεπεράσει τα 100 δισ. Χωρίς αυτά τα κεφάλαια οι ελληνικές τράπεζες θα είχαν καταρρεύσει από καιρό, παρασύροντας την χώρα εκτός ΟΝΕ. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα αυξάνει τον δανεισμό της για να παραμείνει στο ευρώ, παρατείνοντας το μαρτύριο της ύφεσης.
To «φως στο τούνελ» υποτίθεται όχι θα φανεί μόλις επιτευχθεί η σταθεροποίηση, αρκεί η χώρα να εφαρμόσει τις λεγόμενες «διαρθρωχικές αλλαγές». Πρόκειται για έωλο επιχείρημα.
Οι μεταρρυθμίσεις στην ουσία περιλαμβάνουν την απομείωση του εργατικού κόστους, την απελευθέρωση των αγορών, την γενικευμένη ιδιωτικοποίηση και, υποτίθεται, τον εκσυγχρονισμό των φορολογικών και άλλων μηχανισμών του Δημοσίου. Είναι αφελές να πιστεύεται ότι τέτοια μέτρα μπορεί να αποτελέσουν αντίδοτο στις υφεσιακές πιέσεις της σταθεροποίησης.
Η παγκόσμια εμπειρία επίσης δείχνει ότι τα αναπτυξιακά τους αποτελέσματα είναι εξαιρετικά αμφίβολα και στην καλύτερη περίπτωση απαιτούν πολλά χρόνια.
Στην πράξη βέβαια η ελληνική οικονομία ήδη μεταρρυθμίζεσαι. Στον ιδιωτικό τομέα μισθοί και εργασιακές σχέσεις πλέον θυμίζουν Άγρια Δύση. Οι μικρομεσαίοι συντρίβονται, ενώ βαθμιαία χάνεται η μικρή περιουσία, είτε ακίνητη, είχε επιχειρηματική, γιατί το εισόδημα πέφτει και πρέπει να πληρωθούν υπέρογκοι φόροι.
Οι ολιγοπωλιακές δομές και οι μηχανισμοί που κυρίως ευθύνονται για την παρούσα κατάσταση γίνονται ακόμη ισχυρότεροι. Δεν έχει κανείς παρά να δει μερικά από τα πρόσωπα που παρουσιάζονται ωε δυναμικοί σύγχρονοι «επιχειρηματίες», κυρίως στις αναδιαρθρωμένες τράπεζες.
Η εξασθένιση του κράτους, τέλος, οδηγεί στην εμφάνιση παράπλευρων δομών, συχνά με χαρακτήρα Μαφίας, που υποκαθιστούν τις δημόσιες υπηρεσίες. Η Ελλάδα όντως μεταρρυθμίζεται, μόνο που αυτό που εμφανίζεται είναι κάθε άλλο παρά ελπιδοφόρο, ή αναπτυξιακό.
Στις συνθήκες αυτές η τρικομματική κυβέρνηση υποχωρεί στις πιέσεις της τρόικας και επιβάλει νέα λιτότητα, προσβλέποντας στη δόση των 31,5 δις που θα επιτρέψει την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. To κόστος θα είναι περαιτέρω ύφεση, βαρύτερο χρέος και κοινωνική αποδιοργάνωση. Οι κυβερνώντες το αποδέχονται εν αναμονή της περίφημης συνολικής λύσης που θα προσφέρει ίσως κάποιους πιο ευνοϊκούς όρους στην χώρα.
Η στάση αυτή, εκτός του ότι είναι μυωπική, δείχνει ότι η ελληνική ελίτ έχει εγκαταλείψει κάθε προσπάθεια διαμόρφωσης ανεξάρτητης στρατηγικής και προσαρμόζεται στον ρόλο του ευρωπαϊκού παρία.
Η επιλογή της προϋποθέτει ότι ο ελληνικός λαός θα δεχθεί να ζήσει για δεκαετίες με χαμηλούς μισθούς, υψηλή ανεργία, τεράστιο χρέος, μεγάλες ανισότητες, εξασθένιση του κράτους και όλα τα αρνητικά παρεπόμενα για την εθνική κυριαρχία και υπόσταση.
Δεν πείθει η προοπτική αυτή. Το πιθανότερο είναι ότι θα υπάρξει έντονη κοινωνική και πολιτική αστάθεια που θα οδηγήσει σε αναζήτηση άλλης στρατηγικής. Η οποία δεν μπορεί να έχει ως βάση παρά μόνο την αποφασιστική διαγραφή του χρέους και την έξοδο από την ΟΝΕ. Οι σημερινές πολιτικές ηγεσίες τρέμουν και στην ιδέα. Μένει να δούμε αν το ίδιο ισχύει και για την κοινωνία.
* Καθηγητής Οικονομικών στη σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
 
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στις 14/10/12

Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012

ΜΕΡΚΕΛ, ΜΝΗΜΟΝΙΟ, ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΚΑΙ… PLAN B’

Του ΓΙΑΝΝΗ ΤΟΛΙΟΥ*

Η επίσκεψη της γερμανίδας καγκελαρίου Α. Μέρκελ στην Ελλάδα, έβαλε τέλος στο επικοινωνιακό παιγνίδι της κυβέρνησης για δήθεν αγώνα αναδιαπραγμάτευσης του «Μνημονίου», καθώς και στις ψευδαισθήσεις όσων πιστεύουν ότι με τις γονυκλισίες, παρακάλια και υποταγή στους «άρχοντες» της ευρωζώνης, θα δείξουν κατανόηση για τα δεινά του ελληνικού λαού. Το μήνυμα είναι σαφές. Εφαρμόστε το Μνημόνιο, δηλαδή χρεοκοπία του ελληνικού λαού για εξόφληση των δανειστών-τοκογλύφων και «ραντιέ» του χρηματιστικού κεφαλαίου. Ταυτόχρονα η επίσκεψη υπογράμμισε ότι ο γερμανικός ιμπεριαλισμός φιλοδοξεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ελλάδα, με τη συνειδητή υποταγή της εγχώριας ελίτ, από οικονομική, πολιτική και γεω-στρατηγική άποψη.

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ ΠΑΡΑΠΑΙΕΙ ΣΤΑ ΑΔΙΕΞΟΔΑ

Η επίσκεψη Μέρκελ εξάντλησε επίσης τον πολιτικό χρόνο ανοχής της κυβέρνησης Σαμαρά. Πέρασαν οι 100 πρώτες μέρες που θεωρούνται «σημαδιακές» για το έργο της. Δυστυχώς παρ’ ότι ο λαός αποδοκίμασε τις πολιτικές του πρώτου Μνημονίου και η ζωή έδειξε τις καταστροφικές του συνέπειες (μείωση ΑΕΠ 20%, ανεργία 25%, άνεργοι νέοι και νέες 55%, 500.000 «λουκέτα», διπλασιασμός φτωχών, πάνω από 3.000 αυτοκτονίες, κα), η κυβέρνηση επιμένει στην εφαρμογή ενός σκληρότερου Μνημονίου, σχεδιάζοντας μάλιστα να επιβάλλει το 2013 το μεγαλύτερο μέρος του «πακέτου» (9 δις € σε σύνολο 15 δις ως το 2015). Πρόκειται για συνειδητή πολιτική «δήμευσης» του ελληνικού λαού, με δραστική μείωση μισθών, συντάξεων, δαπανών υγείας-πρόνοιας-παιδείας και αναπτυξιακών δαπανών, ξεπούλημα κερδοφόρων ΔΕΚΟ και δημόσιας περιουσίας, με στόχο πρωτογενή πλεονάσματα στον προϋπολογισμό, ώστε να αρχίσουμε υποτίθεται….«σιγά-σιγά» να εξοφλούμε το χρέος.!!

Είναι προφανές ότι το τελευταίο χρησιμοποιείται ως «φερετζές» για να κρύψει το αποκρουστικό πρόσωπο της «δήμευσης» του ελληνικού λαού. Αν υπήρχε περίπτωση το Μνημόνιο να φέρει κάποιο αποτέλεσμα, ίσως θα υπήρχε «αποχρών λόγος» εφαρμογής του. Όμως όταν οι αρχιτέκτονες του, όπως η επικεφαλής του ΔΝΤ Κ. Λαγκάρντ, ομολογούν δημόσια ότι δεν εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του χρέους, καταρρίπτονται όλα τα επιχειρήματα εφαρμογής του. Χαρακτηριστικό σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ («Εξπρές», 9.10.12), πριν έξι μήνες θεωρούσε ότι με την εφαρμογή των μέτρων το χρέος θα μειώνονταν από 163% του ΑΕΠ φέτος στο 137,5% το 2017 και 120% το 2020, ενώ τώρα προβλέπεται σε 170,7% το 2012 και στο 152,8% το 2017, ενώ για το 2020 δεν κάνει καμιά πρόβλεψη (!). Επίσης η καθοδική πορεία του ΑΕΠ συνεχίζεται (-4,5% το 2010, -7% το 2011, -6% το 2012, -4% το 2013….) ανατρέποντας «επί τω χείρω» και τα πλέον δυσμενή σενάρια διαμόρφωσης των οικονομικών μεγεθών (δημόσια έσοδα, ελλείμματα κα). Άρα με την ίδια πολιτική το αδιέξοδο ή καλύτερα η διαχρονική λιτότητα είναι η μόνη προοπτική και... όποιος αντέξει!

 

Πρόκειται για τυχοδιωκτική και απάνθρωπη πολιτική, ωστόσο πολύ «ορθολογική» από ταξική άποψη! Τα κόμματα και οι βουλευτές που θα ψηφίσουν το νέο Μνημόνιο θα φορτωθούν τεράστιες ευθύνες και θα λογοδοτήσουν όχι γενικά στο «δικαστήριο της ιστορίας»... αλλά απέναντι στον ελληνικό λαό. Είναι βέβαιο ότι αρκετοί βουλευτές κάτω από την κατακραυγή του κόσμου δεν θα θελήσουν να φέρουν το «στίγμα» της χρεοκοπίας του ελληνικού λαού και πιθανόν η κυβέρνηση να χάσει την πλειοψηφία. Ένα τέτοιο σενάριο σημαίνει για την Αριστερά ετοιμότητα ανάληψης «ιστορικών ευθυνών» με ότι αυτό συνεπάγεται σε πολλά επίπεδα.

ΤΟ ΔΟΓΜΑ «ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ» ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΠΑΓΙΔΑ

Η κυβέρνηση έχοντας ως «στρατηγική» το δόγμα της παραμονής «πάση θυσία» στην ευρωζώνη-ευρώ, ακυρώνει κάθε διαπραγματευτικό ατού απέναντι στην τρόϊκα και στους πιστωτές. Καταπίνει κάθε προσβλητική επίθεση κατά του ελληνικού λαού. Ζητάει δια του πρωθυπουργού δημόσια συγνώμη για την «αντιμνημονιακή» του στάση πριν ένα χρόνο. Υιοθετεί το αγγλικό δίκαιο για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των πιστωτών, ενώ αρνείται τη χρήση του διεθνούς δικαίου («κατάσταση ανάγκης» και «απεχθές χρέος») για την προστασία του ελληνικού λαού. Αποδέχεται την ερμηνεία της αποκλειστικής υπεύθυνης στην Ελλάδα για την κρίση χρέους, απαλλάσσοντας την ευρωζώνη και την τρόϊκα από κάθε ευθύνη. Αποφεύγει κάθε αναφορά στις μεταπολεμικές αποζημιώσεις της Γερμανίας και παραχωρεί κερδοφόρους τομείς και υποδομές στο γερμανικό κεφάλαιο κα. Ασφαλώς οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ έχουν τεράστιες ευθύνες για τις πολιτικές που ακολούθησαν τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο μεγάλες ευθύνες έχουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της ΕΕ και της ευρωζώνης την οποία εφάρμοσε η Ελλάδα, ιδιαίτερα το Μνημόνιο της τρόϊκας, που διέλυσαν την οικονομία και μετέτρεψαν τον ελληνικό λαό σε ιδιόμορφο «πειραματόζωο».

Γι’ αυτό η καλύτερη υπηρεσία που μπορούσε να προσφέρει η σημερινή κυβέρνηση, είναι να φύγει το συντομότερο δυνατό γιατί βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τις προεκλογικές δεσμεύσεις αναδιαπραγμάτευσης του Μνημονίου, καθώς και με τα βαθύτερα με τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Η στρατηγική της «πάση θυσίας» παραμονής στην ευρωζώνη-ευρώ, αποτελεί «θανάσιμη παγίδα» για το μέλλον του. Έχει φανεί πλέον καθαρά ότι ακόμα και η μερική αμφισβήτηση του Μνημονίου οδηγεί σε αναπόφευκτα στην άρνηση πληρωμής τοκοχρεολυσίων στους πιστωτές και φέρνει στο προσκήνιο τον εκβιασμό αποπομπής από την ευρωζώνη. Η απειλή παύσης πληρωμών του χρέους χωρίς το ενδεχόμενο εξόδου από την ευρωζώνη αποτελεί καθαρή «μπλόφα». Αν σε αυτό το ενδεχόμενο δεν υπάρχει αντίστοιχη αποφασιστικότητα και προετοιμασία, καταλήγουμε αναπόφευκτα στην αποδοχή των επιλογών της τρόϊκας και των εντολών της Μέρκελ.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ PLAN B’

Η εναλλακτική στρατηγική απέναντι στο Μνημόνιο, αφορά κατ’ αρχήν τη δέσμη προτάσεων, δηλαδή συγκεκριμένο και αναλυτικό πρόγραμμα προοδευτικής εξόδου από την κρίση, με ανοικτό τον ορίζοντα της σοσιαλιστικής προοπτικής. Αφορά επίσης «μεταβατικά» μέτρα με βάση τα πιθανότερα σενάρια, καθώς και τη δυνατότητα αποτελεσματικής παρέμβασης του λαϊκού παράγοντα. Όσον αφορά το πρώτο, στο προεκλογικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει συγκροτημένη δέσμη προγραμματικών επιλογών (αναλυτικά σε αρκετά σημεία και γενικά σε άλλα). Ωστόσο στο ζήτημα της ενδεχόμενης εξόδου από την ευρωζώνη (αποχώρησης ή αποπομπής ή συμφωνημένης αποδέσμευσης) δεν υπάρχει ως τώρα καμιά συγκεκριμένη προετοιμασία, πολύ περισσότερο που ορισμένα ζητήματα (έκδοση εθνικού νομίσματος, έλεγχος συναλλάγματος κα), απαιτούν έγκαιρη προετοιμασία (τεχνικές υποδομές) για την αντιμετώπιση των δυσκολιών. Εν συντομία δεν υπάρχει ένα «Plan B», τόσο από πολιτική, όσο οργανωτική-τεχνική, καθώς και κινηματική (πολιτικο-ιδελογική) άποψη, εφ’ όσον θα χρειαστεί τη στήριξη του λαού.

Οι αστικές δυνάμεις, σχεδόν στο σύνολο τους, αποδεχόμενες το δόγμα «πάση θυσία» στην ευρωζώνη, δεν εξετάζουν ούτε με όρους «κατάστασης ανάγκης» ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παρ’ ότι είναι πολύ πιθανό να επισυμβεί (διάρρηξη ευρωζώνης) ανεξάρτητα από τη θέληση τους. Ωστόσο για την Αριστερά, το συγκεκριμένο ζήτημα δεν μπορεί να μπει «κάτω από το χαλί», δεδομένου ότι η ακύρωση του Μνημονίου και των εφαρμοστικών νόμων, η στάση πληρωμής τοκοχρεολυσίων, η εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση των τραπεζών, η εφαρμογή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων και εξαγωγή συναλλάγματος, κά, οδηγούν σε ρήξη με τις πολιτικές της ευρωζώνης. Εκτός αν υπάρχουν ψευδαισθήσεις ότι όλα αυτά μπορούν να συντελεστούν στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο της «ευρωζώνης» ή ότι μπορούν από την άλλη να πραγματοποιηθούν σε όλες μαζί τις χώρες με απαναθεμελίωση της με όρους λαών και εργαζόμενων. Το τελευταίο παρ’ ότι αποτελεί μια ενδεχόμενη εξέλιξη ανοικτή στο «ιστορικό γίγνεσθαι», δεν θα πρέπει να τίθεται ως προϋπόθεση πολύ περισσότερο ως εμπόδιο, στην προώθηση ριζοσπαστικών αλλαγών που ωριμάζουν σε μια ή περισσότερες χώρες της ευρωζώνης και της ΕΕ.

*Ο Γιάννης Τόλιος είναι διδάκτωρ οικονομικών επιστημών.

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012.

«ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ, ΛΟΙΠΟΝ, ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ;»

Του ΝΙΚΟΥ ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΥ*

Η μεν «ΦΑΓΕ» (των Ελλήνων μεγαλομετόχων καπιταλιστών) μετακομίζει στο Λουξεμβούργο.
Η δε «Coca Cola - 3Ε» (των Ελλήνων μεγαλομετόχων καπιταλιστών) μετακομίζει στην Ελβετία.

*

Αντί άλλου σχολίου, παραθέτουμε ένα μικρό απόσπασμα από το λόγο του Αρη Βελουχιώτη στη Λαμία, στις 29 Οκτώβρη 1944:

* «(...) Μας κατηγορούν ότι είμαστε όλοι κομμουνιστές και ισχυρίζονται ότι το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ είναι σκεπασμένες κομμουνιστικές οργανώσεις. Μα αυτή η κατηγορία μπορεί ν' αποτελέσει ντροπή ή έπαινο; (...)

*

Μας κατηγορούν ότι θέμε να καταργήσουμε τα σύνορα και να διαλύσουμε το κράτος. Μα το κράτος εμείς το φτιάχνουμε σήμερα, γιατί δεν υπήρξε, μια που αυτοί οι ίδιοι το είχανε διαλύσει. Ποιος είναι λοιπόν πατριώτης; Αυτοί ή εμείς;
Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα και τρέχει να βρει κέρδη σ' όποια χώρα υπάρχουνε τέτοια. Γι' αυτό δε νοιάζεται κι ούτε συγκινείται με την ύπαρξη των συνόρων και του κράτους. Ενώ εμείς, το μόνο που διαθέτουμε, είναι οι καλύβες μας και τα πεζούλια μας.

Αυτά, αντίθετα από το κεφάλαιο που τρέχει όπου βρει κέρδη, δεν μπορούν να κινηθούν και παραμένουν μέσα στη χώρα που κατοικούμε. Ποιος, λοιπόν, μπορεί να ενδιαφερθεί καλύτερα για την πατρίδα του; Αυτοί που ξεπορτίζουν τα κεφάλαιά τους από τη χώρα μας ή εμείς που παραμένουμε με τα πεζούλια μας εδώ;
(...)
Να λοιπόν, ποιος είναι ο πατριωτισμός τους!
Αυτός φτάνει μέχρι το σημείο που δεν θίγονται τα οικονομικά τους συμφέροντα (...)».

ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΟ ΑΠΛΟ, ΜΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟ...

Η Ισπανία δεν είναι (ακόμα τουλάχιστον) στο Μνημόνιο.
Εκεί είναι, όμως, στην Ισπανία, που ο Ερυθρός Σταυρός απευθύνει εκκλήσεις για βοήθεια σε επιπλέον 300.000 οικογένειες. Πέραν δηλαδή των ήδη 2 εκατομμυρίων Ισπανών που επιβίωναν μέχρι τώρα από τα προγράμματα του ισπανικού Ερυθρού Σταυρού...

*

Η Βρετανία επίσης δεν είναι στο Μνημόνιο, δεν είναι καν στην Ευρωζώνη.
Εκεί είναι, όμως, στη Βρετανία, που μόλις προχτές, με λόγια του τύπου «είτε θα κολυμπήσουμε, είτε θα βουλιάξουμε» (σ.σ.: σας θυμίζει τίποτα;...), ο πρωθυπουργός Κάμερον ανακοίνωσε επιπλέον μέτρα λιτότητας ύψους 10 δισ. λιρών.
Μέτρα που έρχονται να προστεθούν στο προηγούμενο πακέτο των 18 δισ. λιρών που έχει ήδη επιβληθεί στο βρετανικό λαό και το οποίο ακολούθησε των προηγούμενων φρικιαστικών περικοπών του 2010.

*

Γιατί, άραγε, συμβαίνουν αυτά τα πράγματα στην Ισπανία που δεν έχει Μνημόνιο;
Γιατί συμβαίνουν στη Βρετανία που ούτε Μνημόνιο έχει, ούτε ευρώ έχει;
Και γιατί αυτά που συμβαίνουν στην Ισπανία και στη Βρετανία, να μοιάζουν τόσο πολύ με αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, που και Μνημόνιο έχει και ευρώ έχει;

*

Επιμένουμε ότι η εξήγηση βρίσκεται στο εξής απλό γεγονός:
Τόσο η Ισπανία και η Βρετανία, όσο και η Ελλάδα, μπορεί να μην έχουν όλες ευρώ, μπορεί να μην έχουν όλες Μνημόνια, όλες όμως έχουν κάτι κοινό, που ξεπερνάει σε σημασία και τα Μνημόνια και το ευρώ:
Εχουν καπιταλισμό!
Που σημαίνει
- ειδικά σε συνθήκες κρίσης του καπιταλισμού
α) ότι τα κράτη υφίστανται τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, ανεξαρτήτως Μνημονίων ή νομίσματος,
β) ότι τις υφιστάμενες συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης τις πληρώνουν, παντού, οι λαοί, και
γ) ότι τις κρίσεις και τις συνέπειές τους τις πληρώνουν και θα τις πληρώνουν οι λαοί - είτε με ευρώ, είτε χωρίς ευρώ, είτε με μνημόνια είτε χωρίς μνημόνια - εφόσον δεν ανατρέπεται η ίδια η αιτία που παράγει τις κρίσεις, δηλαδή ο καπιταλισμός.
Τόσο απλό...
Τόσο δύσκολο...
Και τόσο αναγκαίο!

*Δημοσιεύθηκε στο «Ριζοσπάστη» το Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012.